Eğitim Ortamının İşitme Engelli Çocuğa Özgü Düzenlenmesi
Çocuğun eğitim amacıyla yerleştirildiği ortamlardaki akustik düzenlemeler ve işitme cihazlarının etkin kullanımı son derece önemlidir. Çocuğun konuşmayı öğrenmesi, ana dilini kazanması isteniyorsa, konuşma seslerini işitme cihazları aracılığı ile temiz ve net olarak alabilmesini sağlayacak şekilde yerleştirildiği ortamın düzenlenmesi gerekmekte ve işitme cihazları tüm öğrencilere sağlanmalıdır. Özetle;
• Bireysel işitme cihazları sağlanmalı,
• Bu cihazların çalışıp, çalışmadığı her gün kontrol edilmeli,
• Öğrencinin cihazla birlikte kullandığı kulak kalıpları kendine özel yapılmış olmalı ve kullanıcı volümünde 'ötme' sesi yaratmamalı,
• Ses ulaşımını sağlayıcı FM cihazları kullanılmalı,
• Sınıf içinde akustik düzenlemeler yapılmalı,
• İçeride ve dışarıdaki gürültü seviyeleri en aza indirilmeli,
• Gereksinimi gereği çeşitli görsel eğitici malzemeler kullanılmalı,
• Sınıf mevcudu öğretmen-öğrenci ve öğrenci-öğrenci etkileşimlerine, işitme engelli öğrenciye yeterli konuşma fırsatları verilmesine olanak sağlamalı,
• Konular ve kavramların öğretimi somut yaşantılar ile yapılmalı, öğrencinin bu yaşantılara ve gözlemlere aktif katılımı sağlanmalı,
• Öğrenmeyi ve iletişim kurmayı özendirici öğretim teknikleri kullanılmalıdır.
Bireysel Planlamanın Yapılması
Her özürlü çocuğun eğitimden en üst düzeyde yararlanabilmesi ancak bireysel olarak değerlendirilmesi, gereksinimlerinin planlanması ve bu doğrultuda yerleştirilme kararlarının alınması ile gerçekleşebilir. Bir diğer anlatım ile, bireysel eğitim planları yapılmalıdır. Bireysel planlama konusu ile ilgili olarak, bu kitabın 2 Ünitesini gözden geçirerek bilgilerinizi tazeleyebilir, Ünitenin sonunda verilen kaynaklara gidebilirsiniz. Eğitimin bireysel planlamasının yapılması şu konuları içermelidir:
• Öğrenci için gerçek öğrenmenin en iyi hangi ortamlarda ve koşullarda sağlanabileceği.
• Normaller ile hangi konuları hangi koşullarda birarada öğrenebileceği.
• Hangi konularda, hangi zaman aralıkları ile özel öğretime gereksinimi olduğu.
• Gerekli olan destek hizmetlerini verecek olan personelin kimler olacağı.
• Bu personelin hangi mesleki ve kişilik özelliklerini bulunduracağı.
• Değerlendirmenin nasıl ve kimler tarafından yapılacağı v.b. gibi.
Türkiye'de İşitme Engelli Çocukların Eğitimleri
Türkiye'de işitme engelli çocukların eğitimlerinin sorumluluğu, düzenlenmesi ve denetimi, diğer özel gereksinimi olan ve olmayan gruplarla birlikte Milli Eğitim Bakanlığı'ndadır. Yakın dönemde gerçekleştirilen Milli Eğitim Reformu ile zorunlu eğitim, bu çocuklar için de ilköğretim kademesine yükseltilmiş bulunmaktadır. Halen Türkiye'de yatılı/gündüzlü kurum olarak 49 adet işitme engelliler ilköğretim okulu, ayrıca 7 adet gündüzlü işitme engelliler çok-amaçlı meslek lisesi bulunmaktadır. Doğrudan Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı bu okullar dışında, Anadolu Üniversitesi'nde her kademede eğitim veren bir İşitme Engelli Çocuklar Eğitim ve AraştırmaMerkezi (İÇEM) bulunmaktadır. Diğer bazı üniversitelerde de işitme engelli çocukların ve ailelerinin eğitimlerine yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Çeşitli illerde, özel kişilerce kurulan ve yürütülen bazı okulöncesi eğitim çalışmaları da vardır. Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı bu okullarda eğitimde kullanılan iletişim yöntemi, okul yönetmeliklerine göre oral yöntem, diğer adı ile yapılandırılmış sözel yöntemdir. Ancak yapılan araştırmalar ve gözlemler, bu okullarda çeşitli işaret yöntemlerinin de kullanıldığını göstermektedir. Bu okullara başvuran çocukların çok geç teşhis edilmesi ve cihazlandırılması, bir çoğunun hiç cihazlandırılamaması ve diğer bazı n edenler sonucunda öğrenciler konuşmayı ve sözel dili öğrenme fırsatları bulamamakta, iletişim gereksinimlerini çeşitli işaretler, jestler ve beden dili kullanarak karşılamaktadır. Bu okullar arasında Ankara'daki Kemal Yurtbilir İlköğretim Okulu, kuruluş yönetmeliği ile İÇEM modelini örnek almış, bu doğrultuda Doğal İşitsel-Sözel Yöntemi benimsemiş ve tüm çalışmalarını bu yönde düzenlemiştir. Bu nedenle de, bu okuldaki öğrencilerin gelişimlerinde bir farklılık gözlenmektedir. Özel eğitim kurumları dışında, normal işiten öğrenciler ile birlikte eğitim alan işitme engelli öğrenciler de bulunmaktadır.
