Son bir aydır yağmur oranının artmasıyla salyangozlar da her yerde. Kaldırımlarda, yol kenarlarında bolca görülen salyangozlardan çoğumuz pek hoşlanmayız, onların bıraktıkları izler bizde pis duygusu uyandırır. Ancak hem ticaret açısından hem de doğaya ve bizlere katkısından dolayı pek muteber hayvanlardır Salyangozlar.

Dünyada salyangoz ticaretinin 400 milyon dolar dolayında olduğu tahmin edilmektedir. Sadece ABD’nin yılda 200 milyon dolarlık ithalat yaptığı bildirilmektedir.

Salyangoz eti protein, çeşitli amino asitler ve iz elementler bakımından çok zengin. Bu açıdan sığır, tavuk, yumurta gibi hayvansal gıdalardan daha yüksek değerlere sahip. Özellikle Çin'de gıda değeri üstünlüğünden dolayı doğal tıp ilaçları arasında önemli bir şekilde yer aldığı kaydedilmektedir.Ülkemizde yenilmemekle beraber doğadan toplayarak ve yetiştiriciliğini yaparak yurt dışına ihraç edenler bulunmakta. Gerçi son yıllarda artık Türk restoranlarında da menüye girmiş durumda. Salyangoz etinin lezzetinin yanı sıra tıbbi olarak insan sağlığına yararları da olduğuna inanılıyor. Datça’ da yılda birkaç kez, salyangoz yemeği yeniliyor. Bu ilçede, salyangoz tüketiminin basur (hemoroid) hastalığına iyi geldiğine inanılıyor.

Salyangoz Türk halkı tarafından tüketilen bir canlı değildir. Dış ülkelerde eti lüks bir gıda olarak kabul edilir ve bu nedenle ekonomik değeri oldukça yüksektir. Genel olarak doğadan toplanarak tüketimi çok yaygın bir iş koludur. Bununla beraber bazı ülkelerde doğadan toplanan miktarın azalması üzerine yetiştirilmesi yoluna gidilerek çok başarılı sonuçlara ulaşılmış.

Salyangoz ihracatında Dünya pazarının %40’ ı Türkiye’ nin elinde. Başta Fransa, İtalya, Almanya, İngiltere olmak üzere AB ülkeleri, Güney Amerika ülkeleri, ABD, Japonya, Lübnan, İsviçre, Çin gibi ülkelere de ihracat yapıyoruz. Bu sayı yılda 1 milyon ton gibi bir miktara ulaşabiliyor ve ülkemize iyi bir döviz getirisi sağlıyor. Bu ülkelerde en lüks restoranlarda, en pahalı yiyecekler arasında sayılıyor. Yiyenler salyangoz etinin çok lezzetli olduğunu söylüyor. Salyangozlar; dondurulmuş, konserve olarak, canlı, haşlanmış veya boş salyangoz kabuğu olarak ihraç ediliyorlar. Salyangoz pazarında; Bulgaristan, Romanya, Macaristan, Arnavutluk, Litvanya, Letonya, Estonya gibi ülkeler, Türkiye’ ye rakip olan üreticiler arasında. Özellikle Romanya’ da salyangoz mamulleri üretimi gelişmiş durumdadır. Salyangozun sosis, salam, sucuk gibi ürünlerinin yanı sıra; acılı, baharatlı gibi değişik zevklere göre üretimi de yapılıyor. Siz yeter ki tüketmek isteyin, her alternatif mevcut. Yani ülkelerin damak zevklerine göre pişirme ve tüketme teknikleri de değişebiliyor. Salyangoz kıyması ve unu da ürünler arasında sayılabilir. Salyangoz, yüksek protein ve düşük yağ oranına sahip bir besin maddesi olmasının yanında bünyesinde bol miktarda A, E, K ve B gibi vitaminler de bulunmaktadır. Salyangozlar çok geniş bir grubu oluştururlar. Dünyada deniz ve karada yaşayan salyangoz grubunda 80.000 dolayında tür olduğu belirtiliyor. Görüldüğü üzere salyangoz dünyanın pek çok yerinde başarılı olarak yetiştirilebilen bir canlı olup, Ülkemizde rutubetli bölgelerde doğal olarak bol bulunuyor. Pahalı ve lüks bir gıda maddesi olarak dış pazar olanağı çok fazla olan bu canlının yetiştiriciliği konusunda pek çok girişim bulunuyor. Kara salyangozları türleri çoğunlukla ‘hermafrodit’dir, yani hem erkek hem de dişi üreme organlarına sahiptirler. Bununla birlikte, genellikle kendi başlarına yavru yapmazlar; başka herhangi bir salyangozla çiftleşmeleri gerekir. Çiftleşme sonucunda her iki salyangoz da yumurtlayabilir ve 100 ila 400 arası yumurta bırakabilirler. Ayda bir kez yumurtlayabildiklerinden yaşama şanslarını da artırmış olurlar.

Salyangozlar Kış Uykusuna Yatar!

Bazı salyangoz türleri yılın en soğuk aylarında kış uykusuna yatarlar. Vücutlarını, kurumalarını engelleyen ince bir mukus tabakasıyla kaplarlar. Bazı salyangozlar da yaz aylarında hayatta kalmak için kış uykusuna benzeyen yaz uykusuna yatarlar.

Kalsiyum Karbonatlı Kabuklar!

Salyangoz kabuğunun yapısında kalsiyum karbonat vardır. Salyangoz büyüdükçe kabuğu da büyümeye devam eder. Salyangozlar, kabuklarını sert tutmak için önemli miktarlarda kalsiyum içeren gıdalar ile beslenmelidir. Kara salyangozlarının çoğu otçuldur ama etçil salyangoz çeşitleri de vardır.

SALYANGOZLAR DOĞAYA FAYDALIDIR.

Bitkilerin çürümüş olan yapraklarını tüketirler. Bitkilerin üzerindeki küçük böcekleri yiyerek bitkiye zarar verilmesini önler. Salyangozların ayrıca bize de faydası vardır mesela kremler salyangozların yardımı ile oluşuyor. Salyangoz, son yıllarda krem üretiminde de fazlaca kullanılıyor. Salyangozların salgıları oldukça dikkat çekicidir. Antioksidan etkiye sahip muhteşem öz; aslında salyangozun kendi kabuğunu onarıp, yenilemek için kullandığı yapılandırıcı bir salgıdır. Yapılan bazı çalışmalar sivilcelere iyi geldiğini, cildi yumuşattığını, cildin iyileşme sürecini hızlandırdığını ve ciltteki hücre yenilenme işlemine katkı sağladığını gösteriyor. Özellikle cilt üzerindeki hasarlarda etkili olan” allontoin,” bugün birçok cilt sorunu için ilaç niteliği taşır. Ama önemli bir gerçek var ki, o da cilt bakımınız adına seçeceğiniz ürünlerde bilinçli davranmanız gerektiğidir. Amerika Kıtasının keşfinden önce Amerikan yerlileri deniz salyangozunu, kabuğunun dönen şeklinin yaşam döngüsünü temsil ettiğine inanarak, yeniden doğuş ve mutluluk simgesi olarak görmüşlerdir. Artık salyangozları ezmemek için biraz dikkat etmeli ve onların bunca faydasını bilerek üreme alanlarını korumalıyız , ne dersiniz?

Muhabir: YEŞİM ERTAN