Agos Gazetesi'nde yer alan istismar iddiaları, turizmin başkenti olarak bilinen Antalya'da şok etkisi yarattı. Agos’ta yer alan habere göre, krayna'dan Türkiye’ye “Savaşsız Çocukluk Projesi” kapsamında Antalya’ya getirilen çocukların istismar edildiği ortaya çıktı.
Shostak Vakfı’nın kurucusu Ruslan Shostak’ın 4 sene önce yürüttüğü bu proje kapsamında, Şubat 2022’den sonra, Ukrayna’daki kurumlarda kalan 510 çocuk geçici olarak Türkiye’deki otel ve yerel çocuk koruma kurumlarına yerleştirildi. 2024 yılının Mart ayında aralarında Ukrayna Parlamentosu İnsan Hakları Komiseri, Dnipropetrovsk Bölgesel Askeri İdaresi, Türkiye Kamu Denetçiliği Kurumu ve Türkiye UNICEF temsilcilerinin de yer aldığı bir heyet, çocukların Antalya Beldibi’nde kaldığı oteli teftiş etti.
OCCRP RAPORU VE İSTİSMAR BULGULARI
Uluslararası araştırmacı gazetecilik ağı Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi (OCCRP), heyetin ziyaret sonrası hazırlanan rapora ulaştı. Ukraynalı 11 yetkilinin imzasının bulunduğu raporda, yetim çocukların ihmal edildiği, psikolojik ve cinsel istismara maruz kaldıkları ve 2 kız çocuğunun otel çalışanları tarafından hamile bırakıldığı belgelendi. Rapora göre, otelde aşçı olarak çalışan 23 yaşındaki M., 15 yaşındaki N.’yi odasında ziyaret etti ve onu yürüyüşlere çıkardı.
Yine otelin aşçılarından 21 yaşındaki S. de 16 yaşındaki I. ile yakınlık kurdu. İki kız çocuğunun hamile oldukları anlaşılınca, olayın örtbas edilmesi için çocukların Ukrayna’ya gönderildiği belirtildi. Haberde çocukların ifadelerine de yer verildi. İfadelere göre, Ukraynalı eğitmenler, Ukrayna’da başlatılan soruşturma kapsamında çocuklardan “yatılı okul personeliyle ilgili kötü şeyler söylememelerini ve Türk erkeklerle olan tüm ilişkilerinin rızaya dayalı olduğunu” belirten belgeleri imzalamalarını istedi.
SORUŞTURMALARIN TAKİPSİZLİKLE SONUÇLANMASI
Ukrayna makamlarının Mayıs 2024’te Türkiye'den bildirilen çocuk hakları ihlallerine ilişkin başlattığı soruşturma, delil yetersizliğinden Haziran 2025’te kapatıldı. Sürece ilişkin yargı sürecinde kimse cezalandırılmadı. Türkiye’de açılan soruşturmaya da takipsizlik verildi. Edinilen bilgiye göre, Antalya Aile ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü, hamile kalan iki kız çocuğunun durumu hakkında suç duyurusunda bulundu. Ancak başlatılan soruşturmaya takipsizlik verildi. Süreci başından itibaren takip eden kurum avukatları takipsizlik kararına itiraz ettiler fakat itirazları reddedildi. Öte yandan, Aile Bakanlığı haberin hazırlandığı süre içinde de sorulara yanıt vermediği aktarıldı.
İDARİ İHMAL VE PROJENİN KAPATILMASI
Antalya’daki otelde kaldıkları süre içinde yetim çocuklardan birinin kaybolduğu; kayıp çocuğun helikopterle başlatılan arama kurtarma çalışmaları sonucu sahilde bulunduğu ifade edildi. Raporda, otelde acil durum ve tıbbi bakım hizmetlerinin olmadığı da yer aldı. Refakatçiler, Ukrayna’daki doktorlarla telefonla görüşerek hasta çocuklara tıbbi işlemler uyguladı. Heyetin ziyaretinden sonra “Savaşsız Çocukluk Projesi” Aralık 2024’te sona erdirildi ve Ukraynalı çocuklar ülkelerine gönderildi.
Projenin kurucusu Ruslan Shostak ise yüksek devlet ödülü aldı. Vakıf kurucusu Shostak, projenin kapatılmasını çocuklara yönelik ihlallerle ilgili olmadığını savunuyor. Dnipropetrovsk Oblastı’nda ebeveyn bakımından yoksun çocuklardan sorumlu yetkililer yorum yapmaktan kaçındı. Türkiye'nin Ukrayna Büyükelçiliği’ne gönderilen talepler cevapsız kaldı.
RESMİ KURUM AÇIKLAMALARI VE YALANLAMA
Dezenformasyonla Mücadele Merkezi (DMM), ise söz konusu iddiaları yalanladı. DMM resmi sosyal medya hesabından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
"Bazı basın yayın organlarında savaş nedeniyle ülkemize tahliye edilen Ukraynalı çocuklara ilişkin yer alan iddialar dezenformasyon içermektedir. Ukrayna-Rusya savaşı nedeniyle ülkemize tahliye edilen çocuklar, Ukrayna makamlarının bilgi ve yönlendirmesi doğrultusunda, kendi resmî bakım personeli, öğretmenleri, koruyucu aileleri veya aile bireylerinin gözetiminde, Ukrayna makamlarının bilgisi dahilinde Ukrayna menşeili bir vakıf tarafından belirlenen otellere yerleştirilmiştir."
Bu süreçte çocukların temel ihtiyaçlarının karşılanması için ilgili kurumlarla koordinasyon kurulduğu; onlara psikososyal destek ve eğitim için gerekli altyapının sağlandığı belirtildi. Çocukların günlük bakımı ve gözetiminin ise Ukraynalı görevlilerce sürdürüldüğü ifade edildi. ASHB'nin toplu yaşam riskleri dikkate alınarak, çocukların diğer Ukraynalı çocuklar gibi Bakanlığa bağlı çocuk kuruluşlarına yerleştirilmesi teklifinin Ukrayna makamları tarafından kabul görmediği de açıklamada yer aldı.
Bakanlık, “Çocukların üstün yararı ile iddiaların ağırlığını gözeterek, resmî bir bildirim veya şikâyet iletilmemiş olmasına rağmen Bakanlık tarafından derhal suç duyurusunda bulunulmuş ve adlî süreç başlatılmıştır” açıklamasını yaptı.
"KAMUOYU YANILTILIYOR" İDDİASI!
Açıklamada ayrıca, "Haberde Türkiye'nin çocukların korunmasına ilişkin yükümlülüklerini yerine getirmediği yönünde oluşturulmaya çalışılan algı, gerçeği yansıtmamakta ve kamuoyunu yanıltmaya yönelik manipülatif bir dezenformasyon örneği teşkil etmektedir" denildi.
Bakanlık, "Ukrayna makamlarıyla iş birliği içinde, ulusal ve uluslararası yükümlülükleri çerçevesinde, savaş mağduru tüm çocukların korunması için gerekli tüm adımları atmayı sürdürmektedir" ifadesini kullandı ve "Kamuoyunun, manipülatif içeriklere itibar etmemesi önemle rica olunur" çağrısında bulundu.
