Antalya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (AESOB) ev sahipliğinde, Antalya Defterdarı İlhan Karayılan, Gelir İdaresi Grup Müdürleri Bayram Alkan ve Özer Aslan, Denetim Koordinasyon Müdürü Ramazan Özen, Gelir Uzmanı Mustafa İpek ile kent merkezinde bulunan esnaf odası başkanlarının katıldığı geniş kapsamlı bir istişare toplantısı düzenlendi. Toplantıda, son yayımlanan vergi düzenlemeleri, Antalya genelinde yürütülen mali denetimler, basit usul mükelleflerle ilgili güncellemeler, KDV oranları ve 1 Ekim 2025 itibarıyla uygulanmaya başlanaan yapay zeka destekli "KURGAN" sistemi hakkında detaylı değerlendirmelerde bulunuldu.
ESNAF VE KAMU KURUMLARI ARASINDA DOĞRUDAN İLETİŞİM
Toplantının en önemli özelliği, esnaf ve sanatkarların mali sorunlarını doğrudan ilgili kurumlarla paylaşma fırsatına sahip olmalarıydı. AESOB'un öncülüğünde gerçekleştirilen toplantı, soru-cevap şeklinde ilerleyerek esnafın mali konularda yaşadığı sorunlar, talepler ve çözüm önerileri üzerinde tartışılmasına olanak sağladı. Kent merkezindeki esnaf odası başkanları, sahadan gelen güncel sorunları ve esnafın beklentilerini doğrudan ilgili kurum temsilcilerine aktarma imkanı buldu.
TESK GENEL BAŞKAN VEKİLİNDEN "İŞ BİRLİĞİ" MESAJI
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkan Vekili ve AESOB Başkanı Adlıhan Dere, toplantının esnaf camiası ile kamu kurumları arasındaki iletişimi güçlendirdiğini belirterek, esnafın mali yükümlülüklerinde yaşadığı sorunların çözümüne yönelik iş birliğinin devam edeceğini ifade etti. Açılış konuşmasında esnafın sürdürülebilirliğini destekleyen her adımın Türkiye ekonomisine doğrudan katkı sağladığını belirten Başkan Dere, "Son hızıyla esnafın gelişimini ve sürdürülebilirliğini desteklemeye devam ediyoruz. Bizler de oda başkanlarımızdan gelen talepleri sizlere aktardık. Denetimlerin, kayıtlı esnaftan ziyade kayıt dışı faaliyet gösteren işletmeleri kayıt altına almayı hedeflemesi gerektiğini vurguladık" dedi.
KURGAN SİSTEMİ: YAPAY ZEKA DESTEKLİ DİJİTAL DÖNÜŞÜM
Toplantıda, 1 Ekim 2025’te uygulanmaya başlanan "KURGAN" sistemi hakkında da bilgiler verildi. Başkan Dere, sistemin yapay zeka destekli analizlerle ticari faaliyetleri değerlendirdiğini ve esnafın bu dijital dönüşüme uyum sağlayabilmesi için gerekli bilgilendirme ve eğitim süreçlerinin önem taşıdığını vurguladı. Dere, "Buna göre birçok esnafımızın gerçek usule geçmesi durumu söz konusu. Esnafın, ekonomik şartları farklılık gösterdiği için geçiş sürecinin kademeli olarak yürütülmesinin daha doğru olacağını düşünüyoruz" ifadelerini kullandı.
ESNAFIN ALIN TERİNE ÖVGÜ VE DENETİM STRATEJİLERİ
Antalya İl Defterdarı İlhan Karayılan, esnaf olabilmenin köklü bir alın teri gerektirdiğine işaret ederek, esnafın önemli bir rol oynadığını belirtti. Antalya esnafının uzun bir geçmişi olduğunu belirten Karayılan, "Tacir dediğimiz insanların çoğu esnaflıktan büyüyerek o seviyeye geçmiş insanlar. Esnaf kavramı bizim için çok önemli. Esnaf börek de yapıyor, simit de yapıp satıyor. Ayakkabı tamiri de yapıyor. Elektrik işleri de yapıyor, araç taşıyor. Esnafın bütün bunları alnının teriyle emeğiyle kazancını elde ettiğinin farkındayız" dedi.
Denetim süreci stratejilerine de değinerek, vergiye gönüllü uyum sağlayan ve sağlamayan mükellefler için farklı stratejiler uyguladıklarını ifade eden Karayılan, turizm ve hizmet sektöründeki talep artışının, kayıt dışı faaliyetler ile kayıtlı esnaf arasındaki rekabet dengesini etkilediğini belirtti.
KURGAN SİSTEMİ İLE YENİ DİJİTAL DÖNÜŞÜM VE RİSK YÖNETİMİ
Karayılan, KURGAN sisteminin işletmelerin ticari faaliyetlerini dijital ortamda analiz eden bir model olduğunu ve özellikle riskli işlemleri tespit etmeye yönelik başarılı şekilde yürütüldüğünü ifade etti. Karayılan, "KURGAN, esnaf için önemli bir dijital dönüşüm adımı olduğu kadar; esnafı doğru bilgilendirmekle de daha uyumlu işleyeceğini düşünüyorum" dedi. AESOB liderliğinde gerçekleştirilen istişare toplantısı, TESK Genel Başkan Vekili Adlıhan Dere'nin İl Defterdarı Karayılan’a hediye takdim etmesiyle son buldu. Katılımcılar, toplantının ardından toplu hatıra fotoğrafı çektirdi.
KURGAN SİSTEMİ HANGİ ÖZELLİKLERİ BARINDIRMAKTADIR?
KURGAN Sistemi, Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı tarafından geliştirilen ve mükelleflerin vergi denetim süreçlerinde karşılaşabilecekleri riskleri önceden tespit eden bir risk analiz sistemidir. Bu sistem, mükelleflerin vergi yükümlülüklerini yerine getirirken karşılaştıkları potansiyel sorunları önceden belirleyip, ilgili taraflara uyarılar göndererek risklerin azaltılmasına yardımcı olur. KURGAN’ın sunduğu özellikler, vergi mükelleflerinin hem vergi denetim risklerini azaltmalarına hem de daha sağlıklı bir ticaret ortamı yaratmalarına olanak tanır. KURGAN Sistemi'nin başlıca özellikleri şunlardır:
1. RİSKLİ İŞLEMLER HAKKINDA BİLGİLENDİRME
KURGAN Sistemi, mükellefleri potansiyel riskli işlemler konusunda bilgilendirir. Mükelleflerin vergi denetimi sırasında karşılaşabilecekleri olası riskler, sistem tarafından analiz edilerek taraflara iletilir. Bu sayede, mükellefler denetim risklerini önceden fark edebilir ve gerekli düzeltmeleri yapabilirler.
2. KAYITLARIN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ VE DÜZENLENMESİ
KURGAN, mükelleflerin e-defter kayıtlarını, bilanço ve gelir tablosu gibi finansal verilerini analiz ederek, riskli durumları ortaya koyar. Alıcılar, sistemin önerileri doğrultusunda kayıtlarını düzelterek, denetim risklerini ortadan kaldırabilirler. Bu, hem alıcı hem de satıcı için vergi incelemesi riskinin önlenmesine yardımcı olur.
3. ALICI VE SATICIYI KORUMA
KURGAN Sistemi, hem alıcıyı hem de satıcıyı koruma amaçlı çalışır. Alıcı, kayıtlarını düzelterek kendi vergi denetim riskini azaltabilirken, bu düzeltmeler sayesinde satıcı tarafında da vergi incelemesi başlatılması engellenebilir. Bu, tarafların karşılıklı olarak güvenli bir ticaret yapabilmelerini sağlar.
4. DEFTER TRANSFERİ SONRASI UYARILAR
KURGAN analizleri sonrasında, birçok meslek mensubu arasında defter transferi gerçekleşir. Bu süreçte, devreden meslek mensubunun mükellefin riskli durumu hakkında devralan meslek mensuplarını bilgilendirmesi önemlidir. Eğer bu uyarılar yapılmazsa, yeni meslek mensupları eksik bilgiyle hareket edebilir ve olası denetimlerde zorluk yaşayabilir.
5. SÖZLEŞME FESHİ VE BİLGİLENDİRME
Meslek mensuplarının, mükellef ile yapılan hizmet sözleşmesini feshederken, sözleşmenin feshine ilişkin mükellefin riskli durumu hakkında bilgilendirme yapması gerekmektedir. Bu sayede, devralan meslek mensupları mükellefin risk durumunu göz önünde bulundurarak daha dikkatli bir analiz yapabilirler. Bu işlem, hem profesyonel etik kurallarına uygunluğu sağlar hem de ileride oluşabilecek sorunların önüne geçer.
6. HAKSIZ REKABET VE DÜŞÜK ÜCRETLERİN ENGELLENMESİ
Eğer meslek mensupları, mükellefin risk durumu hakkında doğru bilgilendirme yapmazlarsa, haksız rekabetin oluşması ve düşük ücretle hizmet verme gibi sorunlar ortaya çıkabilir. KURGAN, meslek mensuplarının bu tür durumlarla karşılaşmasını engellemek için, her aşamada şeffaflık ve etik kuralların korunmasına yardımcı olur.
KURGAN Sistemi, mükelleflerin vergi denetim süreçlerinde karşılaştıkları riskleri önceden belirleyerek, hem alıcıyı hem de satıcıyı koruyan, modern ve etkili bir risk analiz aracıdır. Meslek mensupları, bu sistemi doğru şekilde kullanarak, mükelleflerinin vergi yükümlülüklerini yerine getirmelerine yardımcı olabilir ve denetim süreçlerinde karşılaşılabilecek olumsuz durumları engelleyebilirler.
