Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek, rüşvet ve yolsuzluk operasyonu sonrasında 5 Temmuz’da tutuklanarak önce cezaevine konuldu, ardından ise görevinden uzaklaştırıldı. Yerine ise vekâleten CHP’li Meclis Üyesi ve Grup Sözcüsü Av. Büşra Özdemir getirildi. Ancak Antalya Büyükşehir Belediyesi’nde vekâleten görev yapan yönetici kadro sadece Özdemir ile sınırlı değil. Belediyede 31 daire başkanından 12’sinin, 130 şube müdüründen 96’sı vekâleten görev yaptığı ortaya çıktı. Sayıştay’ın vekâleten görev yapan kadroların asaleten atamalarının yapılması konusundaki uyarılarına rağmen Antalya Büyükşehir Belediyesi’nde vekâleten görev yapan yönetici kadro sayısının 108 olduğu görülüyor. Bu rakamlar, belediyedeki yönetici kadronun yaklaşık yüzde 75’inin vekâleten görev yaptığına işaret ediyor.
BÜYÜKŞEHİR, BİRÇOK BAKANLIKTAN DAHA FAZLA BÜTÇEYİ YÖNETİYOR
Antalya 3 milyona yaklaşan nüfusuyla Türkiye’nin 5. büyük kenti. Yaz aylarında turizmin yarattığı yoğunlukla kentte belediye hizmetlerinden yararlanan insan sayısı nüfusun yaklaşık 10 katına çıkıyor. Su, kanalizasyon, altyapı, ulaşım, çevre, sosyal hizmetler ve kent halkının nefes almasını sağlayan rekreasyon hizmetlerinin yanında, zabıta hizmetleri de belediyenin görev ve sorumlulukları arasında. Tüm bu hizmetler için 2025 yılında kullanacağı Büyükşehir Belediyesi’nin ASAT ve ilçe belediyeleri ile birlikte 103 milyar TL’lik devasa bir bütçesi var. Bu bütçe, birçok bakanlığa ayrılan bütçeden çok daha büyük. Örneğin 2025 yılı için İçişleri Bakanlığı’na 96 milyar, Dışişleri Bakanlığı’na 39 Milyar, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na 56 Milyar, Ticaret Bakanlığı’na ise 56 milyar liralık bütçe ayrıldığı görülüyor.
YÖNETİCİ KADRONUN YÜZDE 75’İ VEKÂLETEN GÖREV YAPIYOR
Birçok kalemden oluşan belediye hizmetlerinin kesintisiz ve sağlıklı yürüyebilmesi için kamu kaynaklarından ve vergilerden elde edilen bu bütçenin sağlıklı biçimde kullanılması önem taşıyor. Ancak bunun için de siyasi çekişmelerden uzak, liyakate ve uzmanlığa dayalı bir yönetim anlayışı da şart. Personelin kendini güvende hissederek görevini yapabilmesinin koşullarından biri de asaleten atamalar. Açık kaynaklar üzerinden Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin yönetim kadrolarına bakıldığında ise kurumda görev yapan yönetici kadroların yaklaşık yüzde 75’inin görevini vekâleten yürüttüğü görülüyor.
BU TABLO YENİ DEĞİL, YILLARDIR SÜREN BİR UYGULAMA
Üstelik bu durum Başkan Böcek’in tutuklanmasıyla başlayan bir süreç de değil, aksine yıllardır süregelen bir uygulama. Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin mevcut kurumsal yapısına bakıldığında, Başkanlığı Vekâleten yürüten Büşra Özdemir’in altında bir genel sekreter ve buna bağlı 4 genel sekreter yardımcısı bulunuyor. Büyükşehir Belediyesi’ndeki 31 daire başkanından 12’si bu görevi vekâleten yürütürken, 130 şube müdürlüğü kadrosunun ise 96’sı vekâleten görev yapıyor. Kurumdaki 9 şube müdürlüğü kadrosu ise boş.
SEÇİM MAĞLUBÜ PARTİLİLERE TESELLİ İKRAMİYESİ GİBİ GÖREVLER
Kamu personellerinin görevde yükselme ve unvan değişikliği hakları Anayasa ile garanti altına alınmış durumda. Ancak yerel yönetimlerdeki siyasi hesaplar ya da başka beklentilerle personelin bu hakkı yeterince kullandırılmıyor. Örneğin bir siyasi partiden seçimlerde belediye başkanı ya da milletvekili adayı olup da kazanamayan ‘partili’ isimler, siyasi bir ‘tazminat’ olarak belediyelerde şube müdürü ya da daire başkanlığına getiriliyor, önce vekâleten, ardından ise asaleten atamaları yapılabiliyor. Bu nedenle kurumlarda ‘vekâlet’ yönetimi hüküm sürerken, iş ve işlemlerde aksamalar yaşanıyor, birçok hizmet ise verilemez hale geliyor.
ENERJİ BİRİMİNE ZİRAAT MÜHENDİSİ, KONSERVATUVARA İKTİSATÇI
Vekâleten atamalarda uzmanlık da aranmıyor. Örneğin Ziraat Mühendisi Saadet Tuğrul Ay’ın, enerjiyle ilgili bir birim olan Temiz Enerji Şube Müdürlüğüne vekâleten atandığı görülüyor. Bu birimin başında önceki dönemlerde uzmanlığı elektrik olan isimler görev yapıyordu. Yine aynı şekilde vekâleten Konservatuvar Şube Müdürlüğünü yürüten Okan Atila’nın iktisat eğitimi aldığı, ASAT’da Basın ve Halkla İlişkiler Şube Müdürü yapılan Muhittin Eser Karakuş’un spor eğitimi aldığı biliniyor.
GENEL SEKRETER YARDIMCISI DA BAĞLI MÜDÜRLER DE VEKÂLETEN
Rüşvet ve irtikâp suçlamasıyla tutuklanıp hapse konulduktan sonra geçtiğimiz günlerde serbest bırakılan ve görevinden istifa eden Genel Sekreter Yardımcısı Serkan Temuçin’in yerine bu göreve atanan Hüsamettin Elmas, vekâleten görev yapan yöneticiler arasında. Hüsamettin Elmas’a bağlı olan 6 daire başkanlığı bünyesindeki tüm şube müdürleri de vekâleten görev yapıyor. Genel Sekreter Yardımcısı Ramazan Demir’e bağlı 8 daire başkanlığından 3’ü, 48 şube müdürlüğünden 33’ü vekâleten görev yaparken 4 şube müdürlüğü kadrosu boş görünüyor. Genel Sekreter Yardımcısı Mustafa Gürbüz’e bağlı 9 daire başkanından 4’ü, 36 şube müdüründen 29’u vekâleten görev yapıyor. Genel Sekreter Yardımcısı Cemil Böcek’e bağlı olarak 7 daire başkanından 4’ü, 25 şube müdüründen 16’sı vekâleten görev yapıyor.
SINAVSIZ MÜDÜRLÜK ATAMALARI VE SİYASİ PARTİ KONTENJANI
Antalya Büyükşehir Belediyesi’nde görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavına girmeden asaleten ataması yapılan şube müdürleri de var. Gençlik ve Spor Hizmetleri Daire Başkanlığı’na bağlı birimlerde görev yapan Hayat Ekici ve Yakup Deveci’nin sınava girmeden asaleten şube müdürü olarak atandığı görülüyor. 2019’da İYİ Parti kontenjanından Uşak’tan getirilerek Antalya Büyükşehir Belediyesi’nde işe alınan İsmail Oskay da benzer şekilde önce vekâleten turizm şube müdürü yapılmış, ardından asaleten ataması yapılmıştı. Bu görevin ardından Kent Tarihi ve Tanıtımı Daire Başkanlığı’na vekâleten atanan Oskay, 2024 seçimlerinden hemen önce asaleten daire başkanı yapılmıştı.
SÖZLÜ SINAVI KAZANAN PERSONELİN ATAMASI DA YAPILMADI
Antalya Büyükşehir Belediyesi’nde görev yapan ve konusunda uzmanlığı bulunan yüzlerce personelin görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavlarının yazılı kısmında başarılı olmasına rağmen birçoğunun sözlüde elendiği, sözlü sınavda da başarılı olan personelin ise halen atamalarının yapılmadığı görülüyor.
ANTALYA VEKÂLETLE YÖNETİLİYOR, SAYIŞTAY UYARIYOR
Erişime açık kaynaklarda yer alan bilgilere göre Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin kurumsal yapısında tam bir vekâlet yönetimi hâkim. Kurumdaki yönetici kadronun yüzde 75’i görevini vekâleten yürütürken, Sayıştay kamudaki kariyer ilkesinin Anayasal bir hak olduğunu vurgulayarak kurumları uyarıyor. Sayıştay, Antalya Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı ASAT’ta yaptığı denetimlerde görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavlarının yazılı kısmında başarılı olan personelin sözlü sınavların sonuçlandırılmamasıyla mağdur edildiğine dikkat çekerek, “Geniş anlamda kariyer ilkesi, başta Anayasa olmak üzere personel rejimi mevzuatının temel ilke ve esaslarından birisi olarak kamu personelinin ilerleme ve yükselme hakkı ve imkânını ifade etmektedir. İdarelerin, görevde yükselme sınavı ve benzeri yöntemlerle bunu sağlaması personel marifetiyle yürütülen hizmetlerin verimliliğini, sorumluluk gerektiren kadro ve pozisyonlara yönelik işin kalitesini ve personelin motivasyonunu artıracaktır” tespitine yer vermişti.
