Antalya'nın tarihi mirasının kalbi konumundaki Kaleiçi bölgesinde, tescilli tarihi sur yapıda çimento kullanıldığına dair görüntüler kamuoyunda tepkiye neden oldu. Dün akşam saatlerinde kaydedilen fotoğraflarda, yüzyıllara dayanan taş dokunun arasının modern çimento harcı ile doldurulduğu ve bu uygulamanın yapının farklı noktalarında tekrarlandığı görüldü.
ROMA'DAN OSMANLI'YA UZANAN SAVUNMA HATTI
Söz konusu yapının, Antalya Kaleiçi'ni çevreleyen ve Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde katmanlar halinde gelişen tarihi sur sisteminin bir parçası olduğu biliniyor. Kaleiçi surları ve burçları, kentin yüzyıllar boyunca savunmasını sağlayan askeri mimari unsurlar olmasının yanı sıra, farklı medeniyetlerin izlerini aynı yapı üzerinde taşıması nedeniyle kültürel miras açısında da büyük önem taşıyor.
TAŞ DOKUNUN ARASINA GRİ ÇİMENTO
Görüntülerde, zamanla aşınmış tarihi taşların arasına gri renkli çimento harcı uygulandığı, bazı bölümlerde özgün taş dokusunun kapatıldığı dikkat çekiyor. Yapının birçok noktasında benzer müdahalelerin görülmesi, uygulamanın tek olmadığını, yaygın bir çalışma olduğu izlenimini oluşturuyor.
KORUNMA İLKELERİNE AYKIRI MI?
Kültür varlıklarının korunmasına ilişkin ulusal ve uluslararası ilkelere göre, tarihi yapılarda yapılan onarım ve sağlamlaştırma çalışmalarında özgün malzeme ve tekniklerin esas alınması gerekiyor. Uzman değerlendirmelerinde, çimentonun tarihi taş yapılarda nefes almayı engelleyebilen, nem tutan ve uzun vadede taş dokuda daha ciddi bozulmalara yol açabilen bir malzeme olduğu belirtiliyor. Bu nedenle, tarihi sur ve burçlarda yapılan müdahalelerde genellikle kireç bazlı harçların tercih edilmesi gerektiği vurgulanıyor.
DAHA ÖNCE DE KLİMA İÇİN TARİHİ BURÇ DELİNMİŞTİ!
Kaleiçi'ndeki tarihi yapılara yönelik müdahaleler daha önce de kamuoyunun gündemine gelmişti. 2024 yılında Balıkpazarı Burcu'nun duvarlarının klima montajı için delinmesi büyük tepki çekmiş, olay Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi'ne (CİMER) yapılan şikayetle ortaya çıkmıştı. Helenistik dönemden Osmanlı'ya uzanan 2 bini aşkın yıllık geçmişe sahip burcun taş duvarlarına izinsiz şekilde klima ünitesi monte edildiği belirlenmiş, Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'na bu işlem için herhangi bir başvuru ya da izin talebi yapılmadığı açıklanmıştı.
KLİMA ÜNİTESİ HALA YAPININ ÜZERİNDE
Uzmanlar, klima montajı sırasında taşların delinmesinin tarihi dokuda geri dönüşü olmayan zararlara yol açabileceği uyarısında bulunmuştu. Aradan geçen zamana rağmen söz konusu klima ünitesinin hala yapı üzerinde bulunduğu görülürken, Kaleiçi'ndeki yeni çimento uygulaması görüntüleri, tarihi mirasa yönelik müdahalelerin yeterince denetlenip denetlenmediği sorusunu yeniden gündeme taşıdı.
YETKİLİLERDEN AÇIKLAMA BEKLENİYOR
UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne girebilmesi için çalışmaların sürdüğü ve sit alanı niteliği taşıyan tarihi Kaleiçi'ndeki yapılara her müdahalenin şeffaf biçimde kamuoyuyla paylaşılması gerekirken, yetkili kurumlardan da konuya ilişkin açıklama bekleniyor.
