Karaman’ın Ermenek ilçesi Göktepe Mahallesi’nde, bölgeye özgü üzümlerin hasadıyla birlikte yöresel pekmez üretimi de başladı. Yaz kış sofraların vazgeçilmez lezzetleri arasında yer alan pekmez, özellikle kadınların gece geç saatlere kadar süren emeğiyle sofralara ulaşıyor. İmece kültürünün yaşatıldığı üretim sürecinde hem gelenekler korunuyor hem de dayanışma ruhu pekiştiriliyor.
LEZZETİ BİR BAŞKA
Bağlarda olgunlaşan üzümler önce kasalara toplanıyor. Daha sonra kazanlara alınan üzümlerin suyu sıkılıyor. Pekmez üretiminin en zahmetli aşamalarından biri olan sıkma işlemi, hâlâ çoğunlukla insan gücüyle yapılıyor. Son yıllarda makinelerle de sıkım yapılsa da bölge halkı, insan emeğiyle yapılan pekmezin aromasının ve lezzetinin farklı olduğunu söyledi.
KOMŞULUK GÜÇLENİYOR
Sıkılan üzüm suları, ardından geleneksel yöntemlerle odun ateşi üzerinde kaynatılıyor. Yaklaşık 5 saat süren bu işlem sırasında üzümün özü yoğunlaştırılarak pekmez haline getiriliyor. Odun ateşi kullanılması, pekmeze hem doğal bir aroma katıyor hem de yüz yıllardır süregelen üretim geleneğinin korunmasına katkı sağlıyor. Pekmez kaynarken kazan başında sohbetler ediliyor, imece kültürüyle yapılan üretim aynı zamanda komşuluk ilişkilerini güçlendiriyor.
KURAKLIK VERİMİ DÜŞÜRDÜ
Bu yıl üreticiler için en büyük sorun kuraklık oldu. İlkbahar döneminde su kaynaklarının yetersiz kalması, bağlarda ciddi verim kaybına yol açtı. Üreticiler, önceki yıllara kıyasla üzüm miktarında gözle görülür azalma yaşandığını belirtti. Göktepe Gülpazar Mahallesi’nden Melis Bayındır, “Üzüm hasadı yaklaşık 2 ay sürüyor. Her yıl bu dönemde tatlı telaşımız başlar. Türkiye’nin en doğal pekmezi burada üretilir. Ev kadınları olarak sürekli birbirimize yardım ederiz. Pekmezin yolculuğu gece saatlerine kadar devam eder.” dedi.
MAKİNE YOK, İNSAN VAR
Yöre halkından Abide Akçay ise, “Yıllar geçse de pekmezin yolculuğu değişmedi. Bizler üretimde makine kullanmıyoruz, tamamen insan gücüyle yapıyoruz. Bir pekmez kazanı saatlerce kaynar, bu iş sabır işi. Kazanın altındaki ateşi eksik etmeyeceksin. Pekmez kaynarken komşuluk ilişkileri de tazelenir, yapılan pekmezler ikram edilir. Üzümün şirasından da içilir” diye konuştu.
