13 Haziran 2025 tarihinde Meclis Komisyonu'na sunulan ve bu hafta komisyon görüşmelerinin ardından Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu gündemine gelen yasa teklifi, ülkenin çevre ve doğal kaynaklarına yönelik köklü değişiklikler içeriyor. Teklif, 2872 sayılı Çevre Kanunu, 3213 sayılı Maden Kanunu, 4342 sayılı Mera Kanunu, 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun ve 3194 sayılı İmar Kanunu'nda değişiklikler yapılmasını öngörüyor.
ZEYTİNLİKLER VE MADEN KANUNU YİNE GÜNDEMDE
Teklifle birlikte, son 23 yılda 22 kez değiştirilen Maden Kanunu ve aynı süre içinde 10 kez değiştirilmeye çalışılan Zeytincilik Kanunu'nun tekrar gündeme alınması dikkat çekti. Özellikle 1 Mart 2022 tarihinde yönetmelikle yapılmaya çalışılan zeytinliklerin maden faaliyetlerine açılmasına ilişkin düzenlemenin Danıştay tarafından Zeytin Kanunu'na aykırı bulunarak iptal edildiği hatırlatıldı. Antalya Barosu, o dönemde de halkın bu tür "talan" değişikliklerine karşı kararlı bir duruş sergilediğini belirtti.
MADEN SAHALARI İÇİN ÇEVRE KIYIMI ENDİŞESİ
Antalya Barosu'nun açıklamasına göre, yasa teklifi zeytinliklerin, ormanların, meraların ve tüm korunan alanların maden şirketlerine devrini öngörüyor. Baro, teklifin "rehabilitasyona yönelik düzenleme" ve "yerli ve milli kömür" söylemleriyle bir "algı yaratmaya" ve "gerçekleştirilecek talanı meşrulaştırmaya" çalıştığını ifade etti.
ANAYASA'YA AYKIRILIK İDDİALARI
Teklifin özellikle orman alanlarında maden ruhsatlarının çok daha hızlı bir biçimde verilmesini ve ÇED süreçleri tamamlanmadan diğer izin süreçlerine başlanmasını öngören maddeleri, Anayasa'ya aykırılık iddialarını beraberinde getirdi. Antalya Barosu, bu düzenlemelerin Anayasa'nın 169'uncu maddesinde devlete yüklenen görevin yerine getirilmemesi anlamına geldiğini vurguladı. Ayrıca, tarım alanları ve korunan diğer alanların da maden sahalarına daha kolay tahsis edilmesinin Anayasa'nın 44-45 ve 56-63'üncü maddelerinin açık bir ihlali olduğu belirtildi. Baro, yasanın çıkarılmasının "kamucu yaklaşımdan uzak, sermaye tarafında ve sermaye ile birlikte hareket edildiğini" gösterdiğini savundu.
ANTALYA BAROSU'NDAN GERİ ÇEKME ÇAĞRISI
Antalya Barosu, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu önüne gelen bu önerinin geri çevrilmesi çağrısında bulundu. Baro, "Sosyal bir hukuk devleti ilkesi ile bağdaşmayacak düzenlemelerin bir kez daha gündeme alınmamasını ülkemizin, doğamızın, toplumumuzun yararı için hatırlatır, tekrar ve gür bir sesle, düzenlemelerin geri çekilmesi çağrımızı kamuoyuna duyururuz" ifadelerini kullandı.
