Antalya Körfez Gazetesi Muhabiri Ertuğrul Gün'ün özel haberine göre Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 14 Mart 2019 tarihinde kararı ile Özel Çevre Koruma Bölgesi olarak ilan edilen Burdur-Salda Gölü bir kez daha maden tehdidiyle karşı karşıya kaldı. Alser Madencilik A.Ş.’nin Eşeler Yaylası’nda krom madeni kapasite artırım projesi gündeme geldi. Burdur’un Yeşilova ve Karamanlı ilçeleri ile Denizli’nin Acıpayam ilçesi sınırlarında yer alan Alser Madencilik Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye ait krom ocağı kapasite artışı projesi için hazırlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) başvuru dosyası, bölgedeki içme suyu kaynaklarının etkilenme riski gerekçesiyle reddedildi.
GENİŞ BİR ALANDA YER ALIYORDU
Projeye konu olan 85702 numaralı ruhsat sahası, Burdur’un Yeşilova ilçesi Güney Köyü, Karamanlı ilçesi İstiklal Mahallesi, Denizli’nin Acıpayam ilçesi Dodurga ve Yazır mahallelerini kapsayan geniş bir alanda yer alıyordu. Sahanın toplam büyüklüğü 1998,87 hektar olarak belirtilirken, ÇED alanı mevcutta 93,791 hektardı. Şirket, bu alanı 283,788 hektara çıkararak yıllık krom cevheri üretim kapasitesini 200 bin tondan 1 milyon 150 bin ton seviyesine yükseltmeyi hedefliyordu.
GÖRÜŞLER SÜRECİN SEYRİNİ DEĞİŞTİRDİ
Projeye ilişkin ÇED başvuru dosyası, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan alınan ruhsatlara ve daha önce alınmış olan “ÇED Gerekli Değildir” kararlarına dayanarak hazırlanmıştı. Ancak, Denizli Büyükşehir Belediyesi ile yerel idarelerin verdiği görüşler sürecin yönünü değiştirdi. Denizli Büyükşehir Belediyesi’nin resmi görüş yazısında, faaliyet sahası yakınında belediyeye ait içme suyu kaynakları ve isale hatları bulunduğu, bu altyapının sayısal verisinin mevcut olmamakla birlikte faaliyetlerden büyük ölçüde etkilenebileceği bildirildi.
YERALTI ÜRETİMİ ÖNGÖRÜLÜYORDU
Şirketin hazırladığı proje dosyasına göre, sahada hem açık işletme hem de kapalı ocak madencilik yöntemiyle üretim yapılması planlanıyordu. Açık ocak yönteminde patlatmalı kazı teknikleriyle cevher çıkarılması, kapalı ocakta ise yeraltı üretimi öngörülüyordu. Üretilen cevherin doğrudan stok sahasına aktarılması ve buradan talebe göre sevkiyatının yapılması planlanıyordu. Proje kapsamında herhangi bir betonarme yapı yapılmayacağı için inşaat aşaması bulunmuyordu.
70 KİŞİLİK İSTİHDAM PLANI YAPILMIŞTI
Projede toplam 70 kişinin istihdam edilmesi planlanmıştı. Bu kadroda 7 mühendis, 5 idari personel, 2 teknisyen ve 56 ocak işçisi yer alacaktı. Şirket, çalışanların büyük kısmının bölgedeki yerleşim yerlerinden temin edileceğini ve bu yolla yerel ekonomiye katkı sağlanmasının amaçlandığını açıklamıştı.
PROJENİN İL VE İLÇELERE YAKINLIĞI
Faaliyet alanının Burdur’a uzaklığı yaklaşık 91,46 kilometre, Yeşilova İlçesi’ne uzaklığı 50,26 kilometre, Güney Köyü sınırlarında yer alan en yakın meskene kuşuçumu uzaklığı 7 bin 297 metre, Karamanlı İlçesi’ne uzaklığı 31,06 kilometre, İstiklal Mahallesi sınırlarında yer alan en yakın meskene kuşuçumu uzaklığı 13 bin 740 metre, Denizli’ye uzaklığı 87 kilometre, Acıpayam İlçesi’ne uzaklığı 32 kilometre, Dodurga Mahallesi sınırlarında yer alan en yakın meskene kuşuçumu uzaklığı 4 bin 120 metre, Yazır Mahallesi sınırlarında yer alan en yakın meskene kuşuçumu uzaklığı 3 bin 204 metre olduğu duyurulmuştu.
VATANDAŞLAR TEPKİ GÖSTERMİŞTİ
8 Nisan’da çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) süreci kapsamında Burdur’un Yeşilova ilçesi Güney köyünde yapılan ilk halkın katılımı toplantısına yaklaşık 300 vatandaş katılmıştı. Toplantıda projeye dair çevresel ve yaşamsal riskleri gündeme getiren halk, şirket yetkililerinden tatmin edici yanıt alamadı. Aynı proje kapsamında 9 Nisan’da Denizli Acıpayam ilçesi Yazır Mahallesi’nde yapılması planlanan ikinci toplantı ise halkın tepkisi sonrası gerçekleşmedi. Salda Gölü Koruma Derneği yaptığı açıklamada, “Doğamızı, yaylamızı, suyumuzu ve geleceğimizi savunmaktan vazgeçmeyeceğiz” demişti.
KAMPANYALAR YÜRÜTÜLDÜ
Projeye, başta Yeşilova Belediyesi olmak üzere çevre örgütleri ve yerel halk da karşı çıkmıştı. Bölgenin önemli su kaynaklarını ve doğal yaşam alanlarını tehdit ettiği gerekçesiyle sosyal medyada da kampanyalar yürütülmüş, kapasite artışının Salda Gölü’ne yakınlığı nedeniyle daha geniş çevrelerde yankı uyandırdığı görülmüştü. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü projenin iptal edildiğini duyurdu.
KAPASİTE ARTIŞI UYGUN GÖRÜLMEDİ
Kurum görüşü sorulan Denizli Büyükşehir Belediyesi projeye yönelik olarak, “Belediyemize ait içme suyu kaynakları ve isale hatları bulunmaktadır. Ancak bu kaynakların ve isale hatlarının sayısal verisi bulunmamaktadır. Bölgede kaynak arama çalışmaları devam etmekte olup; yapılacak olan faaliyet sırasında mevcut kaynaklarımız büyük ölçüde etkileneceğinden, kapasite artışı uygun bulunmamaktadır" denildi. Bu görüş doğrultusunda, ÇED Yönetmeliği’nin 5. maddesi gereği süreç durduruldu.
ÇED SÜRECİ RESMEN SONLANDIRILDI
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, ilgili yönetmelik gereği bir projenin çevresel etki değerlendirmesi sürecine alınmadan önce ilgili mevzuat bakımından uygunluğunun değerlendirilmesi gerektiği hatırlatıldı. Bakanlık, projeye dair uygunluk verilmediği için ÇED sürecinin resmen sonlandırıldığını duyurdu. Bu karar, Bakanlığın ve ilgili il müdürlüklerinin internet sitelerinde ilan edildi.
HERKESE TEŞEKKÜR EDERİM
Yeşilova Belediye Başkanı Okan Kurd, alınan kararı memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, “Eşeler Dağımızda ve yaylalarımızda maden kapasite artışı için yapılan ÇED başvurusu sonlandırılmıştır. Salda Gölü gibi dünya mirası sayılabilecek bir doğal emanete ve bölgenin su kaynaklarına zarar verebilecek bir proje için sürecin durdurulmasında emeği geçen herkese teşekkür ederim. Bu doğayı, bu toprakları gelecek nesillere bozulmadan ulaştırmak hepimizin görevidir” dedi.
