Uluslararası Af Örgütü, 10 Ekim 2025’te yayımladığı açıklamada, 2025 yılının ilk dokuz ayında bazı ülkelerde infazların hızla arttığını belirtti. Özellikle İran, ABD ve Suudi Arabistan gibi ülkelerde infaz sayılarının 2024 yılı toplamını ikiye katladığı vurgulandı. Bu durum, ölüm cezasının bir "korku aracı" olarak kullanılmasının daha da yaygınlaşacağına dair endişeleri güçlendiriyor.

İRAN, ABD VE SUUDİ ARABİSTAN'DA ARTIŞ

Uluslararası Af Örgütü tarafından yayımlanan verilere göre, İran, 2025'in ilk 9 ayında 2024 yılına kıyasla daha fazla infaz gerçekleştirdi. 2024’te kaydedilen 972 infazı geçen İran, 2025’te binden fazla kişiyi idam etti. Bu rakam, 15 yıldır kaydedilen en yüksek yıllık infaz sayısı olarak dikkat çekiyor. Aynı şekilde Suudi Arabistan da 2024’teki rekor infaz sayısını aşma yolunda ilerliyor.

ABD’de de infaz sayıları artmış durumda. 2025’in ilk 9 ayında, 10 eyalette gerçekleştirilen 34 infaz, 2024 yılına oranla yüzde 35’lik bir artış gösteriyor. Florida'da ise 13 infaz gerçekleştirilmesi, bu artışın önemli sebeplerinden biri olarak kaydedildi.

KUVEYT VE SİNGAPUR’DA YENİ İNFAZLAR

Kuveyt ve Singapur gibi ülkelerde de infazlar hız kazandı. 2025’in ilk 9 ayında, Kuveyt, 2024 yılındaki toplam infaz sayısını üç katına çıkararak en az 17 kişiyi idam etti. Singapur ise 2024’teki 9 infazı geride bırakarak 2025’te 12 kişiyi asarak infaz etti. Bu ülkelerde infazların devam etmesi, ölüm cezasının kaldırılması yönünde yapılan çağrıları daha da güçlendiriyor.

JAPONYA, TAYVAN VE BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ’NDE YENİDEN İNFAZ

2025 yılı itibariyle üç ülke yeniden infazlara başladı. Japonya, Haziran ayında yaklaşık üç yıl aradan sonra ilk infazını gerçekleştirirken, Tayvan da Ocak ayında 2020 yılından bu yana ilk kez 1 kişiyi idam etti. Birleşik Arap Emirlikleri, 2021'den sonra Şubat ayında ilk infazını uyguladı.

ÇİN, KUZEY KORE VE VİETNAM'DA SİSTEM DEVAM EDİYOR

Çin, Kuzey Kore ve Vietnam gibi ülkelerde, ölüm cezasına ilişkin veriler gizli tutuluyor. Ancak, Uluslararası Af Örgütü’nün edindiği bilgilere göre, sadece Çin’de binlerce kişinin idam edildiği tahmin ediliyor.

ÖLÜM CEZASI HÂLÂ KALKMADI

Uluslararası Af Örgütü, tüm hükümetleri ölüm cezasını kaldırmaya çağırarak, bu cezanın her durumda insan hakları ihlali oluşturduğunu vurguladı. Ölüm cezasının keyfi ve siyasileşen bir biçimde uygulanmasının, insan hakları ihlallerini daha da derinleştirdiği ve uluslararası hukuk normlarıyla çeliştiği belirtiliyor. Uluslararası Af Örgütü, ölüm cezasının, devletlerin gücünü göstermek amacıyla bir baskı aracı olarak kullanıldığını belirtti ve infazların bir an önce ertelenmesi gerektiğini savundu.

Uluslararası Af Örgütü’nün raporunda, son yıllarda ölüm cezasının kullanımı ile birlikte küresel bağlamda hukuk üstünlüğü ve insan haklarına saygının giderek zayıfladığı da ifade edildi.

Muhabir: TAHSİN CAN ÖNALP