Antalya Ticaret Borsası (ATB) Ağustos Meclis Toplantısı, Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci başkanlığında üyelerin katılımıyla ATB Toplantı Salonu’nda gerçekleşti. Meclis toplantısında tarımsal üretim, ihracat, maliyet artışları ve finansmana erişim konularındaki sorunlar ele alındı. Üyelerin yönetimin bir aylık faaliyetleriyle ilgili bilgilendirildiği Meclis’te ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, tarım, ekonomi ve Antalya ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
REKABET ZAYIFLIYOR
Çandır, “Üreten, istihdam sağlayan ve ihracat yapan üyelerimiz ve ülkemizin büyümesine katkıda bulunan sektörlerimiz son yıllarda ciddi zorluklarla karşı karşıyadır. Girdi maliyetlerindeki artış, istihdamdaki güçlükler, yüksek faiz oranları ve finansmana erişimde yaşanan sıkıntılar üretimimizi ve ihracatımızı doğrudan etkiliyor. Buna bir de düşük kur eklenince, dış pazarlardaki rekabet gücümüz zayıflıyor” dedi.
ENFLASYON DARBESİ
Çandır, ihracatçı üyelerinin fiyat veremez noktaya geldiğini, sanayi kuruluşlarının ise azalan satışlar ve artan maliyetler nedeniyle zarar açıklamaya başladığına dikkat çekti. Son aylarda iflas ve konkordato haberleri sıkça gündeme geldiğini sözlerine ekleyen Çandır, “İlk 1000 sanayi kuruluşunun önemli bir kısmı da zarar beyan etti. Bu tablo, şirket bilançolarıyla öz sermayeler arasındaki dengesizlikten ve enflasyon muhasebesinden kaynaklanıyor. Finansmana erişemeyen işletmeler borçlarını çeviremez hale geldi. Bu nedenle karar vericilerimizden uygun faizli kredi ve kur desteğini kapsayan mekanizmaların ivedilikle devreye alınmasını bekliyoruz” sözlerine yer verdi.
KREDİ TÜKENDİ
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) olarak Merkez Bankası ile Hazine ve Maliye Bakanlığı izniyle başlatılan yaklaşık 30 milyar TL’lik Nefes Kredisi çok kısa sürede tükendiğini hatırlatan Çandır, “Bu durum piyasada nakde erişimin ne kadar hayati olduğunu gösterdi. İki yılı aşkın süredir uygulanan dezenflasyon politikaları, talebi daraltmaya yönelik para politikalarına odaklanılmasına neden oldu. Toplumumuzun ve sektörlerimizin ağır bedeller ödediği bu politikalarla enflasyon belirli ölçüde düşse de halen yüzde 33 seviyesindeki oran hem dünya hem de gelişmekte olan ülkeler ortalamasının çok üzerinde” dedi.
DAHA PAHALI
Çandır, “Tarım sektörü, tüm değer zinciriyle bu politikaların en çok tahribat yarattığı alan oldu. Bir yandan hızla artan maliyetleri fiyatlara yansıtamıyor, diğer yandan düşen alım gücü ve düşük kur nedeniyle hem içeride hem dışarıda sıkışıyoruz. Tarım ürünleri ihracatında kalite ve standartların yanında belirleyici unsur fiyattır. Ancak bugün biz, rakiplerimize kıyasla en az yüzde 30 daha pahalı durumdayız ve rekabette zorlanıyoruz” diye konuştu.
YENİ POLİTİKA ŞART
Firmaların maliyet odaklı verimlilik artırma çabalarını sürdürdüğünü ifade eden Çandır, bu yöntemle sonuç almanın mümkün olmadığını duyurdu. Yapısal dönüşüm politikalarına ihtiyaç olduğunu ifade eden Çandır, uzun süredir bu konudaki önerilerimizi dile getirdiklerini söyledi. Çandır, “Sezon ortasında olmamıza rağmen kent ekonomimiz beklentilerimizin altında bir seyir izleniyor. Yılın ilk çeyreğinde oldukça iyimser bir hava hâkimken, temmuz ayından itibaren özellikle turizm, hizmet ve tarım sektörlerimizde bu beklentilerin uzağına düştü. Eylül itibarıyla yeniden ivme kazanmayı diliyoruz” dedi.
KREDİ PATLAMASI
Çandır, “Temmuz ayında kurulan şirket sayısı ülke genelinde yüzde 0,6 azalırken, Antalya’da yüzde 4,8 düştü. Kapanan şirket sayısı ise Türkiye’de yüzde 11,8, kentimizde yüzde 14,5 artı. Kredi kullanımında ise kentimiz ülke ortalamasının üzerinde bir büyüme göstermektedir. Türkiye genelinde yıllık yüzde 42 artış yaşanırken, Antalya’da bu oran yüzde 53’e çıktı. Ticari kredilerde fark daha da belirgin olup, ülke genelindeki yüzde 35’lik artışa karşılık kentimizde yüzde 61 artış gerçekleşti. Tarımsal kredilerde hem ülke hem de Antalya yüzde 51 artışla benzer bir seyir izledi. Kredi kartı kullanımında da benzer şekilde yüksek artış gözledi.” ifadelerine yer verdi.
ORTALAMANIN ÜZERİNDE
Toplantıda ihracat verilerine yönelik de açıklamalarda bulunan Çandır, “Ocak-Temmuz döneminde Türkiye genelinde ihracat geçen yıla göre yüzde 5,9 artarken, Antalya’da yüzde 2,7 geriledi. Buna karşın, yaş meyve sebze ihracatı ülkemizde yüzde 5,7 düşerken kentimizde yüzde 0,9 oranında küçük de olsa artış gösterdi. Ancak maden ürünleri ihracatındaki uzun süredir devam eden gerileme ile tarım ve sanayi ürünlerindeki ivme kaybı sürdü. Antalya’mız Türkiye istihdamında yüzde 4,8 paya sahip ve 4. sırada. Kadınların istihdam oranı yüzde 38 ile Türkiye ortalamasının üzerinde” dedi.
UKRAYNA KRİZİ
Antalya Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Ali Çandır, Ukrayna’nın domates ve salatalık için vergiyi yüzde 100 artırarak Türkiye’ye anti-damping uygulamaya başladığını açıkladı. Çandır, bu kararın en fazla Antalya’yı etkileyeceğini belirterek, “2024 yılında Ukrayna’ya ihraç edilen domatesin yüzde 68’i, salatalığın ise yüzde 84’ü Antalya’dan gönderildi. Ayrıca, domates ihracatımızın dörtte biri Ukrayna’ya yapılmaktadır. Benzer bir uygulamayı Suriye de başlatmış, kanatlı ürünler başta olmak üzere 20 üründe Türkiye’den alımı durdurmuştu. Bu ek vergi ve yasakların kaldırılması için diplomatik girişimlerin yapılması şart" dedi.
Fotoğraf: Murat Şentürk
