Özel bir hastanenin Çocuk Endokrinolojisi Bölümü'nden Uz. Dr. Jamala Mammadova, çocukluk döneminin en kritik değişkenlerinden birinin büyüme olduğunu belirterek, "Büyümenin temelleri anne karnında atılıyor. Çocukların büyüme hızı ve miktarında beslenme, hormonal nedenler, diyabet ve astım gibi rahatsızlıklar ile çevresel faktörler önemli rol oynuyor. Boyları cinsiyet ve yaş popülasyon ortalamasının altında kalan çocukların, boy kısalığında erken teşhis ve tedavi büyük önem taşıyor" dedi.
"HER YAŞIN BÜYÜME HIZI FARKLIDIR"
Okul çağındaki büyüme hızına dikkat çeken Mammadova, "Çocuklarda her yaşa göre beklenen yıllık büyüme hızı farklıdır. İlk bir yılda yaklaşık 20–25 cm, ikinci yılda 10–12 cm, okul öncesi dönemde 6–8 cm, okul çağında 5–6 cm, ergenlik döneminde ise 8–12 cm civarındadır. Eğer bir çocuğun boyu, yaşıtlarının yüzde 3'lük diliminin altındaysa veya büyüme hızı kendi yaşına göre beklenenden düşükse, bu durum boy kısalığı olarak değerlendirilir" diye konuştu.
BOY KISALIĞINI ANLAMAK İÇİN 4 ÖNEMLİ İŞARET
Mammadova, boy kısalığını anlamak için 4 önemli işaret bulunduğunu belirterek:
Yaşıtlara göre kısa boy çocuğun boyunun, aynı yaş ve cinsiyetteki çocuklara kıyasla belirgin şekilde kısa olması. Yavaş büyüme hızı: Çocuğun boy artışının, düzenli ölçümlerde beklenenden az olması. Fiziksel orantısızlık: Kol, bacak veya gövde arasındaki orantısızlıklar, altta yatan bir sağlık sorununa işaret edebilir. Gelişimsel işaretler: Ergenlikte gecikme, diş çıkmasında veya motor becerilerde gerilik gibi belirtiler boy kısalığını da işaret edebilir" şeklinde konuştu.
BİRDEN FAZLA NEDEN OLABİLİR
Boy kısalığının nedenlerine değinen Mammadova, "Ailevi kısa boy, hormonal sorunlar, kronik sağlık sorunları, beslenme eksiklikleri, genetik bozukluklar veya nedeni bulunamayan sebepler boy kısalığına yol açabilir" ifadelerini kullandı.
"ERKEN TEŞHİS BOY POTANSİYELİNİ ETKİLİYOR"
Erken teşhisin önemine dikkat çeken Mammadova, "Boy kısalığı olan çocuğun boyunun uzaması durumu, boy kısalığının nedenine bağlıdır. Erken teşhis ve uygun tedaviyle birçok çocuk genetik potansiyeline uygun boya ulaşabilir. Tedavi sürecinde düzenli takip şarttır" dedi.
"YETERSİZ BESLENME BÜYÜME GERİLİĞİNE YOL AÇABİLİR"
Beslenmenin büyüme üzerindeki etkisine vurgu yapan Mammadova, "Yetersiz beslenme, özellikle protein, kalsiyum, D vitamini, çinko ve demir eksiklikleri, büyüme geriliğine yol açabilir. Ancak sadece beslenmeyle sorun çözülemez. Boy kısalığı şüphesinde bir çocuk endokrinoloji uzmanına başvurulmalıdır" diye konuştu.
