İktidar, emeklilik sisteminde köklü değişiklik yapmak yerine yıllardır ısrarla “en düşük aylık” uygulamasını sürdürüyor. Prim gün sayınının ne kadar olduğuna bakılmaksızın, daha az prim günü olanla daha çok prim günü olan emekli aynı aylıkta eşitleniyor. Halen en düşük emekli aylığı 14 bin 468.8 lira. Milyonlarca Bağ-Kur tarım ve esnaf emeklisi bu aylığı alıyor. Ancak bu aylık mayıs itibariyle 25 bin 92 lira olan açlık sınırının da halen 22 bin 104 lira olan asgari ücretin de çok altında. Emeklilerin kök aylıkları ise bundan çok daha düşük. Özellikle primleri asgari ücretten yatan, günleri az olan, son dönemde EYT kapsamında emekli olanlara 7-8 bin lira civarında kök aylık bağlandığına işaret ediliyor.
AYLIK BAĞLAMA ORANLARI
Aylık bağlama oranlarının düşük olması nedeniyle özellikle 2008 sonrası hizmeti çok olan emeklilerin kök aylıklarının 9 bin liranın altında kaldığına dikkat çekiliyor. TÜİK verilerine göre, 5 aylık enflasyon (TÜFE) yüzde 15.09 olarak açıklandı. Emekliler 6 aylık TÜFE oranında zam alıyor. Örneğin kök aylığı 10 bin lira olan emekli, haziran enflasyonu ile birlikte ortalama yüzde 17 zam alsa bile kök aylığı yine de en düşük aylık olan 14 bin 469 liranın altında kalıyor. Bu durumda emekli şu anda aldığı aylığı yılın ikinci yarısında da almaya devam edecek. “Sıfır zam” almış olacak.
ARTIŞ BEKLENİYOR AMA
Cumhuriyet Gazetesinden Mustafa Çakır’ın haberine göre yüzde 17 artışla en düşük emekli aylığının artabilmesi için emeklinin kök aylığının 12 bin 367 liranın üzerinde olması gerekiyor. Kök aylığı 12 bin 367 liranın altında olan emekliler, eğer en düşük aylıkta artış yapılmazsa “sıfır zam” riskiyle karşı karşıya kalacak. Düşük kök aylığı olan emeklilerin temmuzda zam alabilmesi için mutlaka en düşük aylık olan 14 bin 469 lirada artış yapılması gerekiyor. Emekli aylıkları ile ilgili kapsamlı bir düzenleme yapmayan iktidarın, en düşük aylığa temmuz ayında yine ocak ayında olduğu gibi 6 aylık enflasyon oranında zam yapabileceği yorumları var. Ancak bunun için Meclis’te yasal düzenleme yapılması gerekiyor. En düşük SSK ve Bağ-Kur emekli aylığı ocak ayında yüzde 15.75 artışla 14 bin 469 liraya yükseltilmişti. En düşük aylıkta da işçi ve Bağ-Kur emekli aylıklarında yapılan zam kadar artış olmuştu.
EN DÜYŞÜK EMEKLİ MAAŞLARI
Şu anda en düşük SSK yani işçi emeklisi aylığı 15 bin 781 lira. En düşük emekli sandığı yani memur emeklisi aylığı da 16 bin 532 lira. Ortalama emekli sandığı yani memur emeklisi aylığı ise 20 bin 554 lira. Bu aylıkların tamamı açlık sınırının da asgari ücretin de altında bulunuyor. Milyonlarca emekli bu aylıklarla kirasını ödemeye, geçinmeye çalışıyor.
