Sıcak havalarda akıllara gelen "Klimayı kim icat etti? Klima ne zaman ve kim tarafından bulundu?" soruları bu sıcak havalarda yeniden aklımıza gelmeye başladı. Adanalı vatandaşların klimanın icat edildiği 17 Temmuz'da lokmalar dağıttığı, Antalyalı vatandaşların hayır duası ettiği Amerikalı mühendis Willis Haviland Carrier'in icadına ilişkin detayları sizler için derledik. İşte klimanın icadına ilişkin tüm bilinmeyenler...
İCADIN OLUŞUM SÜRECİ
Amerikalı mühendis ve mucit Willis Haviland Carrier, iklimlendirmeyi mümkün kılan formülleri ve ekipmanları geliştirdi. Batı New York'ta Angola yakınlarında doğan Carrier, Cornell Üniversitesi'ne gitti ve 1901'de ME derecesiyle mezun oldu.
Yalnızca 1 yıl sonra, Brooklyn'deki bir matbaada hem sıcaklığı hem de nemi kontrol eden ilk bilimsel iklimlendirme kurulumu faaliyete geçti. Dünyanın ilk sprey tipi klima ekipmanı, Carrier'ın "Havayı İşleme Aparatı" idi ve kendisi, bunun konforu artırmanın yanı sıra endüstriyel prosesleri ve ürünleri iyileştirmek için de kullanılacağını doğru bir şekilde tahmin etmişti. 1911'de Carrier, temel "Rasyonel Psikrometrik Formüllerini" Amerikan Makine Mühendisleri Derneği'ne açıkladı. Formüller hâlâ iklimlendirme endüstrisindeki tüm temel hesaplamaların temelini oluşturmaktadır.
Toksik olmayan, yanıcı olmayan soğutucu akışkan kullanan ilk güvenli, düşük basınçlı santrifüj soğutma makinesini geliştirmesi, konforlu soğutma çağının başlangıcını işaret ediyordu. Carrier'ın santrifüjlü soğutma makineleri geliştirme konusundaki ilk çalışmaları, aynı zamanda birçok patent aldığı yeni güvenli soğutucu akışkanların ortaya çıkmasına yol açtı. Nemi ve sıcaklığı kontrol ederek bugün bildiğimiz klimayı icat etti. Carrier ve diğer birkaç mühendis, 1915 yılında 35.000 $ sermaye ile Carrier Engineering Corporation'ı kurdu.
ÇOCUKLUK ANILARININ ETKİSİ
9 yaşındayken, bütün çocuklar gibi kesirleri anlamakta güçlük çektiğinde, annesi mutfakta bir elmayı önce yarıya, sonra dörde ve sekize bölerek ona yardımcı olmaya çalıştı. Bu deneyimin etkisiyle Carrier karşılaştığı her karmaşık sorun karşısında, önce sorunu en küçük parçalarına ayırma ve daha sonra bunları teker teker çözme yöntemini benimsedi. Lise bitirme sınavında yazdığı denemede şöyle diyordu: “Koşullar ne olursa olsun, insan güçlü bir iradeyle her istediğini yapabilir.”
17 Temmuz 1902’de, dünyanın ilk bilimsel iklimlendirme sisteminin çizimini tamamladığında, Carrier kendi sözlerini doğrulamış oldu. Carrier’in sözleriyle bir iklimlendirme sisteminin dört temel işlevi yerine getirmesi gerekiyordu: sıcaklığı, nemi, hava dolaşımını ve havalandırmayı kontrol etmek ve bunlara ek olarak havayı temizlemek. Çözülemeyecek sorunların üstesinden gelmek gibi bir tutkusu olan Carrier ve kuruluşuna yardımcı olduğu şirket, iş yerlerinde ve evlerde konfor amaçlı soğutma sağlamak için pencere cihazları ve merkezi sistemler geliştirdi. Carrier ayrıca otobüs, tren, gemi gibi birçok ulaşım aracında iklimlendirme kullanımını başlatan kişi olarak tarihe geçti.
