Konya’da bugün adeta bayram havası yaşanıyor. Anadolu Selçuklu Devleti'ne başkentlik yapan, Mevlana diyarı Konya'da kültürel miras anlamında önemli bir etkinlik olan Şivlilik, kandil gecesi kutlama geleneği anlamına geliyor. Kökeni net olarak bilinmeyen geleneğin geçmişi bazı araştırmacılara göre Friglere dayanıyor. Şivlilik'in Osmanlı Devleti dönemi padişahlarından II. Selim'den (1566-1574) itibaren sürdürüldüğü belirtiliyor. Hicri takvime göre üç ayların başlangıcı olan recep ayının ilk perşembesini cumaya bağlayan gecede ve Regaip Kandili sabahı çocuklarca yapılan kandil kutlama geleneği olan Şivlilik'e Konya'da "ilk namaz" adı da veriliyor.
FENER ALAYI
Kandilden bir hafta önce çocuklar, gece sokağa çıkarak Şivlilik'in geleceğini, trampetlerle, düdüklerle, kavallarla, fenerlerle mahalle mahalle dolaşarak haber veriyor. Fenerini alan çocuk sokağa çıkıyor ve yol ortasına gerilen ipe fenerini asıyor, bütün dükkanlar rengârenk, kağıt fenerlerle, mumlarla donatılıyor. Çocuklar yakılan ateşin etrafında halka olup, fener alayına katılıyor. Regaip gecesinin sabahı ise ellerine birer torba alan çocuklar kapı kapı dolaşarak Şivlilik diyerek ev sahibinin verdiği şekerleme, oyuncak gibi çeşitli hediyeleri topluyor. Adeta bayram sabahı heyecanı yaşanan kentte, geçmişte çocuklar gittikleri evlerin kapısında;
“Şivli şivli şişirmiş,
Erken kalkan pişirmiş,
İki çörek bir börek,
Bize namazlık gerek. Şivliliiiiik...” diye mani söylerlermiş. Ev sahibi ise önceden hazırladığı kuru üzüm, leblebi, incir gibi çerezleri çocuklara dağıtırmış. Günümüzde ise ev sahipleri artık çocuklara şekerleme, bisküvi, çikolata, oyuncak gibi hediyeler dağıtıyorlar. Şivlilik gününde hemen her evde, yağda kızartılmış hamur yapılmakta ve pişi adı verilen bu hamurlar komşulara dağıtılmaktadır. O gün erkekler ise mahallenin camiinde mum yakıp, ikindi ile akşam namazı arasında mezar ziyareti yapmaktadır. Şivlilik günü aile büyükleri, komşu ve akraba ziyaretleri yapmakta, bu ziyaretler sırasında önce yemek, ardından da çerez ve meyvelerden oluşan Şivlilik ikramı yapılmaktadır.
ÖNEMLİ BİR KÜLTÜREL MİRAS
Şivlilik'in Konya için önemli bir gelenek olduğunu belirten 70 yaşındaki Ali Yılmaz, “Konya’da büyük küçük herkes heyecanla bugünü bekler. Tüm dükkanlar süslenir, bütün marketlere Şivlilik için çocuklara hediye edilecek ürünler getirilir. Bizim zamanımızda Şivlilikte çikolata şeker çok yoktu. Bize iğde, kuru üzüm, kayısı kurusu gibi bağlardan bahçelerden çıkan ürünler verilirdi. Çok mutlu olurduk. Şimdi çocuklara çikolata, gofret veriyorlar” dedi.
GÖKYÜZÜNE FENER BIRAKTILAR
Kentte dün gece birçok noktada Şivlilik nedeniyle belediyelerin dilek feneri uçurtma ve fener alayı etkinliği düzenlediğini açıklayan Burcu Ateş, “Eşim ve çocuklarımla dileklerimizi diledik fenerlerimizi gökyüzüne bıraktık. Gökyüzü adeta fenerlerle donandı. Çocuklarımız çok mutlu oldu. Şivlilik'in gelmesini heyecanla bekliyoruz. Konya için Şivlilik çocukların şeker bayramı demek” diye konuştu.
ÇOCUKLARI GÜLDÜRMEK ÇOK GÜZEL
Şivlilik'in köklü bir gelenek olduğunu ifade eden Aslı Durmuş ise “Bugünü adeta dört gözle bekliyoruz. Bu geleneği çok seviyorum. Çocuklarımız özellikle çok seviniyorlar. Şekerlerimizi, çikolatalarımızı onlar için hazırladık. Sabah erken saatlerden itibaren kapımızı çalan çocuklarımıza onları dağıtmaya başladık. Çocuklarımızın yüzünü güldürmek çok güzel” şeklinde konuştu.
