Yaş meyve sebze ihracatında Türkiye’nin öncü ili Antalya, önemli pazarları arasında bulunan Ukrayna’nın aldığı “anti damping” kararı ile adeta şok yaşıyor. Ukrayna’nın Türk menşeli domates ve salatalık ithalatına karşı aldığı anti-damping kararının, üreticiden ihracatçıya Antalya ekonomisine büyük darbe vurması bekleniyor. Karar ile domates ithalatında firmalara yüzde 25 ve yüzde 26.9, salatalıkta ise yüzde 20.1 ve yüzde 22.8 oranlarında yeni vergiler uygulanacak.
ANTALYA EKONOMİSİNE BÜYÜK DARBE
Kararı antalyakorfez.com'a değerlendiren Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB) Başkanı Ümit Mirza Çavuşoğlu, “Bu Antalya ekonomisine büyük bir darbedir” dedi. Geçtiğimiz yıl Ukrayna’da seracılık yapan aynı zamanda Ukrayna’da milletvekili olan 4-5 firma temsilcisinin “Türkiye ucuza bize domates salatalık satıyor. Biz ürünlerimizi satamıyoruz” gerekçesi adı altında Türkiye’yi şikâyet ettiğini ve bu doğrultuda soruşturma başlatıldığını anlatan Çavuşoğlu, “Bu soruşturma yaklaşık bir yıl sürdü. Bizden bir firma hem kendini hem de Türkiye’yi temsilen soruşturma kapsamına girdi. Bakanlık ve bizler BAİB olarak firmaya destek verdik. Çok zor bu soruşturmaları yürütmek. Temmuz ayında maalesef yüzde 10 olan vergiyi yüzde 25 ilave ederek yüzde 35’li seviyelere çıkarttılar. Daha önce 8 bin dolar olan gümrük vergileri şu anda 16 bin dolarlara kadar çıktı. Kilo maliyeti yaklaşık 80 sent civarında. Öyle olunca bizim pazar kaybımız çok büyük olacak” diye konuştu.
RAKİPLERE GÜN DOĞDU
Türkiye’ye kilo başına uygulanacak 80 sentlik bir vergiye karşın rakiplere herhangi bir uygulamaya gidilmediğini vurgulayan Başkan Çavuşoğlu, “Avrupa’ya karşı herhangi bir uygulama yok. Bu sadece Türkiye’ye yönelik bir uygulama. Bu sefer Avrupa, Mısır ve Fas yani rakiplerimiz bizim önümüze geçecek. Anlayacağınız rakiplere gün doğdu” dedi.
DÜNYADA BÖYLESİ GÖRÜLMEDİ
Olayın çözümü için ellerinden geleni yapmaya çalıştıklarını aktaran Çavuşoğlu sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu soruşturmanın adı anti damping. Ama dünyada başka ürünlerde görülse de domates ve salatalıkta böyle bir anti damping uygulaması hiç görülmedi. Burada bizim zararımız çok olacak. Şu anda Ukrayna’da firma adına mahkemeye müracaat ettik. Ancak devam edelim mi etmeyelim mi noktasındayız. Çünkü kendi ülkeleri olduğu için davaya devam etsek de kazanamayabiliriz. Şimdi siyasi baskı yapmaya devam ediyoruz. Asıl orada ilerlememiz gerekiyor.”
ETKİSİ AĞIR OLACAK
Bu kararın etkisinin ekim ayı sonunda net olarak görüleceğini belirten Çavuşoğlu, “Domates ve salatalık ekim ayı sonunda çıkacak. Türkiye olarak domates ve salatalık ihracatımızda birinci sıradaki ülke Ukrayna. Her iki üründe de yüzde 70’in üzerinde ihracat Antalya’dan yapılıyor. 2024 yılında Ukrayna’ya 72 bin 600 ton domates, 21 bin 500 ton salatalık gönderdik. Yani bu 94 bin ton domates ve salatalığın 76 bin tonu Antalya’dan gönderildi” şeklinde konuştu.
DİKENLİ SALATALIK ÜRETİCİSİ TEDİRGİN
Kararın Antalya’ya etkisinin ağır olacağını vurgulayan Çavuşoğlu, “Bunlar bizi çok zorlayacak. Şu anda bazı firmalar var. Sırf Ukrayna için çalışıyorlar. Onlar için zor olacak. Ayrıca üretici anlamında büyük sıkıntı var. Ürünlerin elde kalma riski var. Biz domatesi ihracat nedeniyle yüzde 20 fazla üretiyoruz. Onun dışında şu anda dikenli salatalığın dikim zamanı. Bu salatalık Rusya ve Ukrayna gibi ülkelerde tüketiliyor. İnsanlar diksin mi dikmesin mi bilmiyorlar. Üreticinin gözü kulağı Ukrayna’dan gelecek haberde” dedi.
ALTERNATİF PAZAR KURTARMAZ
Ukrayna’nın büyük bir pazar olduğunu ifade eden BAİB Başkanı Ümit Mirza Çavuşoğlu, “Alternatif pazarları da araştırıyoruz. Fakat yeni pazar oluşturmak çok zor. Bu kadar tonajlara çıkmak çok ama çok zor. Biz iki üç yıl mücadele etsek bu tonajlara ancak çıkabiliriz. O anlamda alternatif pazarlar da bizi kurtarmaz. Bir de üreticinin ve ihracatçının üzüldüğü nokta; Bu kadar destek verilen bir ülke ile bu konuda karşı karşıya kalmak” diye konuştu.
