Makine Mühendisi & Sağlıklı Yapı ve Kent Tasarım Uzmanı Filiz Pehlivan, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımla Antalya'da 29 Haziran'da yaşanan yangınlara dikkat çekti ve "Şehirler de Yanıyor!" ifadelerini kullandı. Pehlivan, her iki yangının da elektrik tesisatı ve klima kaynaklı olduğunu belirterek, "Görünmeyen bir tehlike büyüyor: Eski kablolar, bakımsız klimalar, eksik dedektörler" uyarısında bulundu. Pehlivan'a göre, sıcak hava dalgaları kentlerin altyapısını test ediyor.

Pehlivan, teknik analiz yazısında da sıcak hava dalgalarının artık sadece kırsal alanları ve ormanları değil, şehirleri de yangın riskiyle karşı karşıya bıraktığını ifade etti. Pehlivan'a göre bu risk, genellikle gözle görülür şekilde ortaya çıkan, eski altyapıların, bakımsız elektrik enerjisinin ve aşırı yüklenen klimaların içinde saklı. Antalya'daki iki olayın, bu görünmeyen tehlikenin ne kadar yakın olduğunu gösteren birer örnek teşkil ettiğini vurguladı.

KALEİÇİ'NDEKİ TARİHİ YANGIN VE ALTYAPI ZAFİYETLERİ

Antalya'nın Selçuk Mahallesi Uzun Çarşı Sokak'ında bulunan tarihi bir otelde 29 Haziran'da başlayan yangın, kısa sürede çevredeki işletmelere sıçradı. Yaklaşık iki saat süren yoğun müdahale ile yangın kontrol altına alındı. Pehlivan'ın ilk tespitlerine göre, yangının çıkış noktası elektrik panosu ya da çatıda bulunan tesisat bağlantılarıydı.

Pehlivan, bu bölgenin hem mimari açıdan koruma altında yapılar barındırması hem de turistik yoğunluk nedeniyle son derece hassas olduğunu belirtti. Kaleiçi gibi yapısal dönüşümlerin yaşandığı bölgelerde şu altyapı sorunlarına dikkat çekti:

  • Yenilenmemiş elektrik tesisatları (40 yıl ve üzeri kablo ömrü),

  • Topraklaması olmayan sistemler,

  • Kaçak akım röleleri ve sigorta eksiklikleri,

  • Isı dedektörü bulunmayan yapılar.

Pehlivan'a göre, özellikle yaz aylarında artan klima ve sıcaklık yükleri, eski sistemlerde aşırı ısınma, izolasyon erimesi, ark oluşumu ve yangın başlangıcına zemin hazırlıyor.

Kaleiçi Yangın (2)

KONYAALTI'NDAKİ KLİMA YANGINI VE TEKNİK NEDENLERİ

Aynı günün akşamında, Konyaaltı Kuşkavağı Mahallesi'ndeki bir dubleks evde çıkan yangının klima dış ünitesinden kaynaklandığı tahmin edildi. Yangın sonucunda evin üst katı tamamen kullanılamaz hale gelirken, bir kişi dumandan etkilenerek hastaneye kaldırıldı.

Pehlivan, bu olayın teknik arka planının oldukça açıklayıcı olduğunu belirtti:

  • Klimaların dış üniteleri, güneşe maruz kalan cephelerde korunmasız kalabiliyor.

  • Filtre temizliği yapılmadan ve bakımı gecikmiş cihazlar, sıkışarak aşırı ısınabiliyor.

  • Yetersiz kablo kesiti, yanlış sigorta seçimi ya da hatalı montajlar, elektrik akımındaki ani artışlara karşı sistemlerin dayanıksız kalmasına yol açabiliyor.

Pehlivan, bu durumların kabloların yanmasına, motorun yanmasına ve hatta gaz sızıntısına yol açabildiğini ifade etti.

Klima Yangını 1 (2)

BİNALARDAKİ GÖRÜNMEYEN SORUNLAR VE YANGIN GÜVENLİĞİ UYARILARI

Mühendis & Sağlıklı Yapı ve Kent Tasarım Uzmanı Filiz Pehlivan, gerek tarihi yapılarda gerekse yeni apartman dairelerinde aşağıdaki risklerin gözlendiğini sıraladı:

  • Elektrik tesisatlarının yaşlanması: 20 yılın üzerindeki tesisatların, modern cihazların dağıtamayacağı kapasiteye sahip olmaması.

  • Klima bakımsız kullanımı: Montaj sonrası bakım yapılmayan sistemlerin içten içe aşınması.

  • Yangın güvenliği eksikliği: Dedektörsüz tesislerde arızaya müdahale süresinin uzaması.

  • Yangın pompalarının çalışmaması: Sistemlerde düzenli testler yapılmamışsa, acil durumda devreye girmemesi.

  • Aşırı sıcak günlerde kablo sıcaklıklarının sınırı aşması: Bu durumun, özellikle tavan arası ve asma tavanlarda yangınlara neden olabilmesi.

İKLİM KRİZİ, KENT ALTYAPISINI ZORLUYOR

Pehlivan, iklim krizinin etkilerinin genellikle dış çevre koşulları üzerinden tartışıldığını, ancak aşırı sıcakların kent içi elektrik altyapısının üzerindeki yükü ve yangın riskini doğrudan artırdığını vurguladı.

Pehlivan'a göre:

  • Enerji verimli olmayan cihazlar, eski kablolar, bakımsız panolar gibi etmenler, sıradan bir yaz gününü bile bir anda felakete dönüştürebilir.

  • Bu riskin sadece sıcak hava dalgalarıyla sınırlı kalmayıp, genel denetimin ihmaliyle daha da büyüdüğü belirtiliyor.

KENT YANGINLARI ARTIK YAPISAL BİR SORUN: ÖNERİLER

Antalya'daki 29 Haziran'daki bu iki yangının, sadece münferit olaylar olmayıp, mevcut yapı stoğunun, tesisat ömrünün ve bakım eksikliklerinin neden olduğu yapısal zafiyetlere işaret ettiğini dile getiren Pehlivan, bu nedenle şu önerilerde bulundu:

  • Elektrik sistemlerinin düzenli olarak kontrol edilmesi.

  • Klima bakımlarının yıllık olarak zorunlu hale getirilmesi.

  • Tüm yapılarda yangın algılama ve müdahale sistemlerinin kurulması.

  • Belediyeler ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın, sıcak hava dalgalarını da içeren yeni risk analizleriyle hareket etmesi.

Pehlivan, ormanlar kadar şehirlerin de yanma riski altında olduğunu ve bu riskin önlenmesinin herkesin sorumluluğunda olduğunu vurgulayarak sözlerini tamamladı.

Muhabir: DUYGU TEKİN