Antalya’nın doğu ilçelerinden Gazipaşa, Alanya, Manavgat, Akseki ve Serik’te belediye başkanlığı seçimlerini CHP kazanırken, Gündoğmuş ve İbradı’da AK Parti adayları kazandı. Antalya’nın Doğu ilçelerinde seçimi kimler nasıl kazandı? Kimler neden kaybetti? Kimler başarılı? Kimler başarısızdı? Soruların cevabını sizler için araştırdık…
GAZİPAŞA’DA KİM NASIL KAZANDI, KİM NEDEN KAYBETTİ?
Gazipaşa’da CHP adayı Mehmet Ali Yılmaz 17.710 (yüzde 50.36) oy alarak ikinci dönem için seçilmeyi başardı. MHP adayı Mustafa Aksoy 13.005 (yüzde 36.98) oy alarak seçimi ikinci sırada bitirirken, İYİ Parti adayı Mehmet Yüksel 3.042 (yüzde 8.65), Yeniden Refah Partisi adayı Murat İnanç 233 oy (yüzde 0.66) alabildi. CHP adayı Mehmet Ali Yılmaz 2019 seçimini 18.312 (yüzde 54.29) oy alarak kazanmış; ikinci sıradaki rakibi AK Parti adayı Adil Çelik 14.736 (yüzde 43.69) oyda kalmıştı. 2024 seçiminde Gazipaşa’da 2919 seçimine göre CHP oylarında 602 oy (3.93 puan), Cumhur İttifakı oylarında 1.731 oy (6.71 puan) düşüş yaşandı. Mehmet Ali Yılmaz’ın 2024’te aldığı oylara İYİ Parti adayı Mehmet Yüksel’in aldığı oylar eklendiğinde 20.752 (yüzde 59.01) oya ulaşılmakta. Millet İttifakı 2019 yılında olduğu gibi devam etse CHP’nin Gazipaşa oyları bu şekilde gerçekleşecekti. Gazipaşa’nın Selinus Plajını yapılaşmaya açan planlarla ilgili rant tartışmalarının CHP'nin oy düşüşü yaşayacağına yorulmaktaydı. Bu durum, Gazipaşa halkının “rant planları”na onay verdiğine yorulmakta. Gazipaşa seçmenine 6.656 yeni seçmen eklenmişken Cumhur İttifakı oylarında 1.731 oy düşüşü yaşanması MHP adayı Mustafa Aksoy’un başarısızlığına yorulmakta. MHP’nin Gazipaşa oylarındaki düşüşte Yeniden Refah Parti adayı Murat İnanç’ın aldığı 233 oyun da payı var. Ancak, bu pay dikkate alınacak bir pay değil.
ALANYA’DA CHP NASIL KAZANDI, AK PARTİ NEDEN KAYBETTİ?
2019 seçiminde CHP Alanya’da İYİ Parti adayı Abdullah Sönmez’i; AK Parti, MHP adayı Adem Murat Yücel’i destekledi. Adem Murat Yücel, 94.056 (yüzde 57.60) oy alarak 59.165 (yüzde 36.23) oy alan Abdullah Sönmez’e 34.891 (21.37 puan) fark atarak seçimi kazandı. CHP 2024 seçimine Osman Tarık Özçelik ile girerken Cumhur İttifakı MHP adayı mevcut belediye başkanı Adem Murat Yücel’le girdi. CHP’nin eski ortağı İYİ Parti, Alanya’da seçime Alanya Ticaret ve Sanayi Odası eski başkanı Mehmet Şahin ile girdi. Bu üç adayın yarışına sahne olan Alanya seçiminde Osman Tarık Özçelik 79.893 (yüzde 45.50), Adem Murat Yücel 46.821 (yüzde 26.66), Mehmet Şahin 38.067 (yüzde 21.68) oy aldı. En yakın rakibi Adem Murat Yücel’e 33.072 (18.84 puan) fark atarak 2024 seçimini kazanan Osman Tarık Özçelik, CHP’nin bir önceki seçimde desteklediği İYİ Parti adayı Abdullah Sönmez’e de 20.728 (9.27 puan) oy fark atmayı başardı. Bu noktada şu sorularla karşılaşıyoruz: Osman Tarık Özçelik, 2019 seçiminde Millet İttifakı’nın aldığı oylara eklediği 20.728 oyu kimlerden aldı? Cumhur İttifakı adayı Adem Murat Yücel kaybettiği 47.235 oyu kimlere verdi? Mehmet Şahin’in aldığı 38.067 oy İYİ Parti’nin kendi oyları mı idi yoksa bir bölümü CHP’den, bir bölümü AK Parti’den mi geldi? İYİ Parti’deki çözülmeden yola çıkarak İYİ Parti’ye CHP’den fazla oy kayması olmayacağı düşünülse de, Mehmet Şahin’in Alanya siyasetinde etkili bir isim olması bu varsayımı geçersiz kılmakta. 14 mayıs seçiminde İYİ Parti’nin aldığı oy 21.111 (yüzde 11.04). Mehmet Şahin bu oyların en az 15 binini almış olmalı. Bu durumda Şahin’in, 38 bin oyun 20 binden fazlasını da AK Parti’den aldığı söylenebilir. 14 Mayıs 2023 seçiminde Alanya’da CHP 61.457 (yüzde 32.14), AK Parti 60.090 (yüzde 31.53), MHP 22.303 (yüzde 11.70) oy aldı. AK Parti ve MHP’nin 14 Mayıs oylarının toplamı 82.393. Demek oluyor ki, Cumhur İttifakı 2019’da aldıkları oyun 11.663’ünü (yüzde 12.4) zaten 14 Mayıs’ta kaybetmiş. CHP, 14 Mayıs’ta aldığı 61.457 oyu 31 Mart’ta 18.436 artırmış. CHP’nin 2024’te aldığı artı oyların büyük bölümünün AK Parti’den, kalan bölümünün eski ortağı İYİ Parti’den geldiği söylenebilir. Artılar ve eksiler bu şekilde olmasına rağmen ortada kocaman bir sorunun, asıl önemli sorunun durduğu fark edilecektir. O soru şu: Alanya merkezli Süleymancılar cemaati 31 Mart seçimlerinde hangi aday ya da adayları destekledi? Süleymancıların Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı için Muhittin Böcek’e destek verdiği söylenir. CHP’nin 31 Mart’ta 14 Mayıs seçimlerinde aldığı oya eklediği 18.436 oy ya da Mehmet Şahin’in 31 Mart’ta aldığı 38.067 oyun en az yarısı bu cemaatin oyları olabilir mi? Alanya’da seçim sonuçlarının şifresi bu ve benzeri sorulara verilecek doğru ve net cevaplarda gizli.
MANAVGAT’TA CHP NASIL KAZANDI, AK PARTİ NEDEN KAYBETTİ?
Manavgat, 31 Mart seçiminin çekişmeli geçtiği ilçelerden biri oldu. Seçimin kazananı 142.883 geçerli oyun 64.219’unu alan (yüzde 44.95) CHP adayı Niyazi Nefi Kara olurken, en yakın rakibi AK Parti adayı Süleyman Okudan 58.590 (yüzde 41.01) oy aldı. Manavgat’ta seçimi üçüncü sırada bitiren bağımsız aday Sedat Manav 11.943 (yüzde 8.36) oy alırken, İYİ Parti adayı Mustafa Erol 1.602 (1.12) oyla yetinmek zorunda kaldı. CHP’nin 2019 adayı Şükrü Sözen 70.323 (51.72) oyla kazanmış, AK Parti adayı Hasan Öz 63.476 (46.68) oyda kalmıştı. Bu sonuçlar 2024 seçiminde 2019 seçimine göre Manavgat’ta CHP’nin 6.104 (6.77 puan), AK Parti’nin 4.886 (5.67) oy kaybettiğini göstermekte. CHP’nin 2024 seçiminde kaybettiği oylar Bağımsız aday Sedat Manav ve İyi Parti adayı Mustafa Erol’un aldığı oylardan kaynaklanmış olabilir mi? Sedat Manav, İYİ Parti’den Manavgat Belediye Başkanlığı için aday adayı oldu, İYİ Parti’deki bazı gelişmelerin ardından partisinden istifa ederek bağımsız aday olarak seçime girdi. Manav’ın aldığı oyları da İYİ Parti oyları olarak kabul ettiğimizde CHP’den kopan İYİ Parti oylarının 13.540 (yüzde 9.48) olduğu sonucuna ulaşıyoruz. Millet İttifakı 2019 yılında olduğu gibi devam etse Niyazi Nefi Kara’nın alacağı oy 77.759 (yüzde 54.42) olacak, Kara 2019’daki oylara 7.436 oy ve 2.7 puan eklemiş olacaktı. Bu noktada Manavgat’ta seçmen sayısının 2019’a göre 23.689 arttığı öne sürülebilir. Yine de bu Niyazi Nefi Kara’nın başarısını gölgelemezdi; zira Manavgat’ta seçime katılma oranı 2019’da yüzde 86.93 iken bu oran 2024 seçiminde yüzde 80.57 olarak gerçekleşti. Aynı şey AK Parti adayı Süleyman Okudan için söylenemez; Okudan 2019 yılı adayı Hasan Öz’ün aldığı oy sayısı ve oranına ulaşamayarak Öz’den daha düşük bir performans sergileyerek seçimi bitirdi.
AKSEKİ’DE CHP NASIL KAZANDI, AK PARTİ NEDEN KAYBETTİ?
Akseki’de CHP ve AK Parti arasında kıran kırana geçen seçimin sonunda ipi göğüsleyen CHP adayı İlkay Akca oldu. İlkay Akca’nın 18 oy farkla kazandığı Akseki Belediye Başkanlığı seçiminde, Akca 3.758 (yüzde 46.35) oy alırken AK Parti adayı İbrahim Özkan 3.740 oyda (yüzde 46.13) kaldı. 2019 yerel seçiminde CHP Erdoğan Erdoğan’ı aday göstererek girdiği seçimde 4.085 (yüzde 44.65) ol alarak, 4.839 (yüzde 52.89) oy alan AK Parti adayı İbrahim Özkan karşısında seçimi kaybetmişti. 2024 seçiminde 2019 seçimine göre CHP’nin oylarında 327, AKP’nin oylarında 1.039 oy kaybı yaşanması dikkat çekiyor. 2024 seçim sonuçlarında dikkat çeken bir başka nokta CHP’nin oy oranında 1.7 puanlık artış, AK Parti’nin oy oranında 6.76 puanlık düşüş gerçekleşmiş olması. İYİ Parti adayı Ali Kartalın aldığı 139 (yüzde 1.71) oy ve Memleket Partisi adayı Mustafa Kavasoğlu’nun aldığı 183 (yüzde 2.26) oy olmak üzere toplam 322 (yüzde 3.97) oyu CHP’nin eksi hanesine yazmak gerekir. Bu 322 oyu İlkay Akca’nın aldığı oylara eklediğimizde 4.080 oy eder. Akseki’de seçmen sayısı 840 artmış olmasına rağmen CHP 2024 seçiminde 2019 seçiminden 5 oy eksik aldığı ortaya çıkıyor. Bu sonuç, Akseki’deki seçim zaferinin CHP’nin başarısından çok AK Parti’nin geçtiğimiz seçimde aldığı 100 oyun 21’ini bu seçimde kaybetmiş olmasıyla, daha başka bir ifade ile AK Parti’nin seçim fiyaskosuyla ilgili olduğunu göstermekte.
GÜNDOĞMUŞ’TA KİM NASIL KAZANDI, KİM NEDEN KAYBETTİ?
Gündoğmuş’ta 31 Mart 2024 seçimini 2.394 (yüzde 41.02) oy ile AK Parti adayı Ali Gülen kazanırken, CHP adayı Nurettin Sönmez 1.677 (yüzde 28.74), İYİ Parti adayı Mehmet Ali Gürses 1.576 (yüzde 27) oy alarak seçimden yenik ayrıldılar. 2019 seçiminde AK Parti adayı Mehmet özeren 3.616 (yüzde 60.05) oy almıştı. AK Parti oylarında 2019 seçimine göre 1.222 (yüzde 34) oy kaybı yaşanmış. 2019 seçiminde Millet İttifakı İYİ Parti adayı Sultan Çetin’le seçime girmiş 2.264 (yüzde 37.60) oyda kalmıştı. 2024 seçiminde İYİ Parti ve CHP önceki seçimde olduğu gibi tek adayla seçime girmiş olsalardı 3.253 (yüzde 55.74) oyla seçimi kazanmış olacaklardı. Millet İttifakı dağılmamış olsa bu iki parti büyük ihtimalle 2019’da olduğu gibi İYİ Parti adayıyla seçime girecekler ve AK Parti adayı Ali Gülen’e 858 oy ve 14.72 puan fark atarak seçimi kazanmış olacaklardı. Bu durum, İYİ Parti’nin CHP’ye seçim kazandırmadığı gibi, Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan da olduğunu göstermekte.
İBRADI’DA SEÇİMİ KİM NASIL KAZANDI, KİM NEDEN KAYBETTİ?
İbradı’da 2019 seçiminde CHP adayı Serkan Küçükkuru 1.280 (yüzde 49.36) oy alarak, 1.192 (yüzde 45.97) oy alan AK Parti adayı Hatice Sekmen’e karşı seçimin kazananı olmuştu. 2024 seçiminde Millet İttifakı dağıldı; CHP Serkan Gedik’le, İYİ Parti Muharrem Kaya ile seçime girdi; başkanlığı döneminde CHP, Memleket Partisi, İYİ Parti arasında gidip gelen Serkan Küçükkuru bu kez bağımsız aday olarak şansını denedi. İbradılıların güvenini kaybeden CHP ile İYİ Parti adayları ve seçime bağımsız aday olarak giren Serkan Küçükkuru olmak üzere üç aday karşısında AK Parti adayı Hatice Sekmen 1.524 (yüzde 54.76) oy alarak İbradı Belediye Başkanı oldu. Hatice Sekmen 2019 seçimindeki oylarına 332 oy ekleyerek seçimin galibi olurken; 2019’a göre CHP’ye kendi adayı Serkan Gedik 289, seçime ayrı giren İYİ Parti adayı Muharrem Kaya 158, Serkan Küçükkuru 69 oy olmak üzere toplam 516 oy kaybettirdiler. İYİ Parti ve Serkan Küçükkuru aday olmasalar da CHP’nin seçim kazanma şansının olmadığı görülüyor; zira Muharrem Kaya ve Küçükkuru’nun aldığı oylar eklendiğinde bile CHP’nin oyu ancak 1.218’e ulaşabiliyor. Bu durumda bile AK Parti adayı Hatice Sekmen üç adayın toplam oylarına 306 oy fark atmış bulunuyor. Bu durum, İbradı’da başarısızlığın da ötesinde CHP adını bir hezimetin yaşandığını gösterir. Bu hezimetin hesabını partililere CHP Genel merkezi ile İl ve İlçe yönetimlerinin vermesi bekleniyor.
SERİK’TE KİM NASIL KAZANDI, KİM NEDEN KAYBETTİ?
CHP, Serik’te 74 yıl sonra Kadir Kumbul ile belediye başkanlığı kazandı. Güçlü isimlerin yarıştığı Serik’te 81.390 geçerli oyun 34.468’ünü (yüzde 42.35) alan Kadir Kumbul seçimin galibi olurken, rakipleri AK Parti adayı Veli Vural 22.012 (yüzde 27.05), İYİ Parti adayı Mehmet Habalı 10.061 (yüzde 12.36), Büyük Birlik Partisi adayı Enver Aputkan 9.300 (yüzde 11,43) oyda kaldılar. Belediye eski başkanlarından Ramazan Çalık, Yeniden Refah Partisi adayı olarak girdiği seçimde 2.189 (yüzde 2,69) oy alabildi. CHP 2019 seçiminde İYİ Parti adayı Yusuf Mecek’i desteklemiş; Mecek o seçimde 21.287 (yüzde 27.73) oyda kalmıştı. Kadir Kumbul, 2019’da Millet İttifakı’nın adayı olan Yusuf Mecek’e 13.181, AK Parti adayı olup seçim kazanan Enver Aputkan’a 5.709 oy fark atarak başarısını ikiye katlamış oldu. Kumbul ile CHP’nin seçim başarısı milliyetçi - muhafazakâr oyların Veli Vural, Mehmet Habalı, Enver Aputkan, Ramazan Çalık gibi “güçlü” isimler arasında bölünmesiyle izah edilemez; zira, milliyetçi - muhafazakâr oylar 2019 seçiminde de Aputkan ve Habalı arasında bölünmüş, Aputkan (28.759, ve Habalı (24.777) birbirlerine yakın oylar almışlardı.
