Antalya’da arkeolojik ve kentsel sit statüsündeki Mermerli Plajı’nda Valilik şirketi tarafından yürütülen restorasyon ve çevre düzenlemesi projesi için hazırlanan yaklaşık maliyet cetvelinde, 182 ton 700 kg. enjeksiyon kullanılması öngörüldü. Geçtiğimiz Şubat ayında başlayan çalışmalar, Nisan ayı sonunda tamamlandı. Ancak tarihi sur duvarlarının güçlendirilmesi amacıyla kullanılan hidrolik kireç esaslı enjeksiyon malzemesinin 182 ton olarak öngörülmesini konunun uzmanları abartılı buldu.
DUVARIN İÇİNDE KAYBOLAN MİLYONLAR
Restorasyon projelerinde yüklenici firmalar için kolay kazanç kalemlerinden biri olduğu belirtilen hidrolik kireç bazlı enjeksiyon, Mermerli’de olduğu gibi çoğu projede tartışma konusu oluyor. Konuyla ilgili görüşüne başvurduğumuz konunun uzmanları, Mermerli Plajı sur duvarında 182 ton enjeksiyon kullanılmasının mümkün olmadığına dikkat çekerek, “Enjeksiyon uygulanmadan önce sur duvarlarından harç numunesi alınması gerekir. Ayrıca jeoradar ile duvar içindeki boşlukların taranması gerekir. Bu ayrıca görünmeyen bir kalemdir. Derz arasında delikler vardır, buraya su da basabilirsiniz, başka bir şey de” görüşünü dile getirdi.
‘KULLANILAN 182 TONLUK MALZEMENİN TORBALARI BELGELENMELİ’
Konunun uzmanları, restorasyon ve onarım işlerinde yüklenici firmaların enjeksiyon kalemini çok sevdiğini dile getiriyor. Söz konusu projede kamunun milyonlarca liralık zarara uğratılmış olabileceğini öne sürerek konuyla ilgili inceleme yapılması çağrısında bulunan uzmanlar, kullanılan 182 ton malzemenin irsaliye faturası, torbaların seri numaraları ve uygulama sırasındaki tutanakların belgelenmesi ve bunların kamuoyuna açıklanması gerektiğini dile getirdi.
VALİLİK ‘180 TON ENJEKSİYON KULANDIK’ AÇIKLAMASI YAPTI
Konuyu gündeme getiren haberimizin ardından Antalya Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB) yetkililerinin Antalya Valisi Hulusi Şahin’e yönelik bir bilgi notu hazırladıkları ortaya çıktı. Antalya YİKOB Kültür Varlıkları Birim Sorumlusu Meryem Özeren tarafından hazırlandığı görülen bilgi notunda, Mermerli sur duvarında 180 ton enjeksiyon kullanıldığı, ancak ambalajların fotoğrafı çekildikten sonra yakılarak imha edildiğinin belirtilmesi dikkati çekiyor.
FİYATI BELİRLEYEN, İHALEYİ VEREN, HAK EDİŞİ İMZALAYAN AYNI KİŞİ
Antalya YİKOB Kültür Varlıkları Birim Sorumlusu olan İnşaat Mühendisi Meryem Özeren’in Mermerli projesinde hem yaklaşık maliyeti hazırlayan, hem ihale komisyonunda yer alan hem de ihaleyi alan firmaya hak ediş ödemesinde imzası bulunuyor. Yapılan işlerin kontrolünde de görev aldığı öne sürülen Özeren’in, yapılan işle ilgili Vali Şahin’e yönelik bilgi notunda da imzası var.
AYNI FİRMA AYNI PERSONEL ŞAİBE İDDİALARIYLA İPTAL EDİLEN İHALE
Mermerli projesi ihalesinin verildiği firma, Antalya YİKOB’un son iki yılda çok sayıda ihale verdiği Akçaylar Restorasyon. Ancak çalışmalar sırasında şantiye alanında bu firmaya ait hiçbir tabelanın yer almaması dikkat çekmişti. Akçaylar Restorasyon’un sahibi A.A ve firmanın projelerini hazırlayan H.K.K’nın Antalya YİKOB personeli Meryem Özeren ile yakın ilişki içinde oldukları yönündeki iddialar Savcılık ve Sayıştay’a yapılan başvuruların da konusu oldu. Aynı ekibin adının karıştığı Kaş Patara Yürüyüş Yolu ve Telsiz Telgraf İstasyonu ihalesi, usulsüzlük iddialarının ardından geçtiğimiz yıl iptal edilmişti.
VALİ ŞAHİN’E HAZIRLANAN BİLGİ NOTU BASINA SERVİS EDİLDİ
Antalya YİKOB’un Mermerli Plajı’nda uyguladığı projeye 80 milyon TL’den fazla kamu kaynağı harcanırken, 180 tonluk enjeksiyon malzemesi ambalajlarının yakılarak imha edilmesi şaibe iddialarını güçlendirdi. İhaleden hak edişe projenin her aşamasında imzası bulunan Antalya YİKOB Kültür Varlıkları Birim Sorumlusu Meryem Özeren’in 3 Haziran 2025 tarihinde Vali Hulusi Şahin’e yönelik yazdığı bilgi notu şöyle: “Başkanlığımızca ihalesi gerçekleştirilerek onarım çalışmaları tamamlanmış olan Antalya İli, Muratpaşa İlçesi, Mermerli Sur Duvarları Onarım İşi kapsamında Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 14.02.2025 tarih ve 19217 sayılı kararı doğrultusunda sur duvarlarındaki derin çatlakların onarımı için enjeksiyon çalışmaları yapılmıştır.
‘380 TON ENJEKSİYON YAPILABİLİR DEĞERLENDİRMESİ’
Söz konusu kararda ‘…Tescilli Anıtsal Yapı kararı getirilen, 154 ada 14 parsele bakan, kıyı kenar çizgisi altındaki sur duvarlarında niteliksiz derzlerin kaldırılarak yerine hidrolik kireç esaslı derz yapılması, malzeme kayıpları sebebiyle oluşan boşalmalardan kaynaklanan çatlaklarda harç enjeksiyonu yapılarak bu bölgelerin sağlamlaştırılması’ denilmektedir. Çalışmalara başlanılmadan önce Başkanlığımız teknik personellerince sur duvarlarının hacmi doğrultusunda alabileceği en yüksek enjeksiyon miktarı belirlenmiş ve bu hesaba göre 2000 m3 hacme sahip söz konusu sur duvarlarının 1/10 oranında boşalmış olması durumunda (Şerbetin Yaş Birim Hacim Ağırlığı:1.90 g/cm3 =1900 kg/m3 olduğundan) 380.000,00 kg yani 380 ton enjeksiyon yapılması gerektiği değerlendirmesi yapılmıştır.
‘180 TON ENJEKSİYON YAPTIK, TORBALARINI YAKTIK’
Ancak çalışmalar sırasında kademeli olarak çalışmalar sürdürülmüş ve işin başından sonuna kadar Başkanlığımız uzmanlarından görevli personel çalışmaları alanda takip etmiştir. Bu doğrultuda belirlenenin altında 180 ton enjeksiyon yapılarak çalışmalar tamamlanmıştır. Tüm torbalar tutanak altına alınarak tek tek numaralandırılmış, fotoğraflanmış ve torbaların yeniden kullanılmasına mahal verilmemesi için kontrollük eşliğinde yakılarak imha edilmiştir. Tüm bunların yanı sıra yapılan çalışmaların bilimsel ve tekniğine uygun olarak yapıldığının belgelenmesi için yetkin bir üniversiteden değerlendirme raporu alınması çalışmalarına başlanılmıştır. Arz ederim."
UZMAN GÖRÜŞÜ: ‘180 TON MALZEME KALEİÇİNE GEMİYLE Mİ GETİRİLDİ?’
Antalya Valiliği’nin tartışmalı projesiyle ilgili bu açıklamaları değerlendirmesini istediğimiz konunun uzmanları, “180 ton enjeksiyon malzemesi hangi araçlar ile Kaleiçi’ne girmiş, bu araçların yükleme ve boşaltma kayıtları ortaya konulmalı. Antalya Büyükşehir Belediyesi UKOME ve tramvay kayıtlarının kamu kamuoyu ile paylaşılması gerekir. Çünkü tramvay hattının elektrik bağlantısının gece 24.00’den sonra kesilmesi gerekir. Bu kadar malzeme Mermerli Plajı’nın olduğu bölgeye nasıl taşındı? Gemiyle mi getirildi, Helikopter ile mi indirildi, bu sorular yanıtlanmalı. Ayrıca enjeksiyon torbaları yakılarak imha edilemez. Yaklaşık 9 bin adet torbayı nerede, ne zaman ve nasıl yaktılar? Ayrıca neden yakmaya ihtiyaç duyuldu. İkinci kez kullanılmasın diye bir gerekçe olamaz. Zaten bu ambalajların üzerinde seri numaraları vardır. Torbaları yaktık demek, hayali bir iş yapıldığı kuşkusunu artırır” görüşünü dile getirdi.
‘BÖYLE BİR AÇIKLAMA OLAMAZ, KAMUYA OLAN GÜVEN YARALANIR’
Valilik birim sorumlusunun 380 ton enjeksiyon öngörüldüğü yönündeki açıklamasına da değinen konunun uzmanı, yanıtlanması gereken sorular olduğunu belirtti: “Böyle bir açıklama olamaz. Biz böyle öngördük diyemezsiniz. Uygulama başlamadan sur duvarına ilişkin statik rapor, jeoradar taraması sonuçları ortaya konulur ve bilimsel hesaplama yapılır. ‘Biz 380 ton enjeksiyon değerlendirmesi’ yaptık derseniz, o zaman bu keyfiyete girer. Restorasyon uygulamaları bilimsel ilke ve kararlarla yürütülür, öngörüyle değil. Burada yaklaşık maliyetin hayali olduğu ve kamu kaynağının keyfi biçimde kullanıldığı iddiası gündeme gelir. Valilik birimlerinin bu konudaki tüm bilgi ve belgeleri şeffaf biçimde kamuoyu ile paylaşarak bu konudaki şaibeleri ortadan kaldırmaları gerekir. Aksi halde kamuya olan güven büyük bir yara alır.
‘RESTORASYON, HASTAYI TEDAVİ ETMEK GİBİDİR’
Restorasyon uygulamaları tıpkı bir tıp doktorunun hastasını tedavi etmesi sürecine benzer. Önce bir film çekersiniz, kırık çatlak var mı bakarsınız, tetkikler, analizler yaparsınız ve buna göre hastayı tedavi eder iyileştirirsiniz. Mermerli projesinde ortada bir film yoksa, tetkikler, analizler ve bunların bilimsel sonuçları yoksa, o zaman sadece bir restorasyon tiyatrosu izlemiş oluruz. Eğer bütün bunlar varsa, 180 ton enjeksiyonun kullanıldığına ilişkin tüm belgeler açıklanmalı, Koruma Kurulu kararları, müdahale ve rölöve analiz projeleri paylaşılmalı, duvardaki enjeksiyon hortumlarının fotoğrafları numaralı olarak ortaya konulmalı.”
DEVLETİN VALİSİ 80 MİLYON, BÜROKRATLARI 64 MİLYON HARCADIK DEDİ
Antalya Körfez Gazetesinden Yusuf Yavuz'un haberine göre öte yandan tartışmaların odağında Mermerli Plajı’yla ilgili Antalya Valiliği’nin yaptığı son açıklamada sur duvarları için 28 milyon 778 bin 964 TL harcama yapıldığı belirtildi. Restoran kısmındaki onarım ve yenileme çalışması için harcandığı belirtilen 36 milyon ile birlikte proje için toplam 64 milyon ödendiği kaydedildi. Vali Hulusi Şahin’in 80 milyondan fazla para harcandığını açıklamıştı. Aradaki farkın ne olduğu sorusu da yanıt bekliyor.
İHALEDE BÜTÇENİN 11 MİLYONLUK KISMI ENJEKSİYONA GİTTİ
Antalya YİKOB Kültür Varlıkları Birim Sorumlusu Meryem Özeren’in de imzasını taşıyan 20 Ocak 2025 tarihli yaklaşık maliyet cetvelinde, Mermerli sur duvarının restorasyonu için toplam 16 milyon 401 bin 430 TL harcama yapılması öngörülmüş. Bu maliyetin 11 milyonluk kısmının enjeksiyon işlemine ayrıldığı görülüyor. Enjeksiyon tutarına en yakın maliyet ise 1 milyon 222 bin TL ile duvarlara derz yapılması işi. Geriye kalan ihale kalemleri 54 bin ile 773 bin TL arasında değişen kalemlerden oluşuyor. Enjeksiyon dışındaki tüm kalemlerin toplamı yaklaşık 6 milyon TL.
YOSUN TEMİZLİĞİ İÇİN 1,7 MİLYON, GÜVENLİKLİ İSKELE ALDATMACASI
İhalenin verildiği Akçaylar firmasının sur duvarındaki yosunları temizlemek için 1 milyon 701 bin TL fiyat verdiği, idarenin de bunu kabul ettiği görülüyor. Mermerli ihalesinde dikkat çeken bir başka ayrıntı da ihale teklif dosyasında ‘güvenlikli iskele’ üzerinden fiyat belirlenip ödeme yapılırken, yapım işi sırasında güvenlikli iskele yerine çalışanların can güvenliğini tehlikeye atan ve maliyeti çok daha düşük olan sıradan bir inşaat iskelesinin kullanıldığının ortaya çıkması.
MALİYET 15 GÜNDE 5 MİLYON YÜKSELDİ, İHALELER AYNI FİRMALARA
Antalya YİKOB sorumlusunun 16 milyon yaklaşık maliyet belirlediği ihale için Akçaylar Restorasyon firmasını 18 milyon 771 bin TL teklif verdiği görülüyor. Ancak yaklaşık maliyetin belirlendiği 20 Ocak 2025 tarihinden yalnızca iki hafta sonra yapılan ihalede yaklaşık maliyetin bu kez de 20 milyon 242 bin 616 TL’ye çıkarıldığı görülüyor. Antalya YİKOB yetkilisi Meryem Özeren’in başkanlığını yaptığı ihale komisyonu, 5 Şubat 2025 tarihinde yapılan ihalede yapım işini 18 milyon 771 bin TL teklif veren Akçaylar Restorasyon’a verdi. İhaleye teklif sunan diğer 4 firmanın da yine Antalya YİKOB’dan iş ihale alan firmalar olması dikkat çekiyor. Mermerli ihalesine teklif veren firmaların, Antalya YİKOB’un yaptığı Merkez Bankası binası ve Korkuteli Çaybaşı Hamamı restorasyon projelerine de teklif verdiği belirtildi. Aynı idarenin yaptığı ihalelerde birden fazla işe teklif verilmesi, düşük tenzilat ve şaibe iddialarını güçlendiriyor.
