2025 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’ne göre Türkiye bu yıl bir sıra daha gerileyerek 159’uncu sırada yer aldı. Türkiye’nin yer aldığı sıralama ''çok vahim'' kategorisinde. Türkiye, 2002 yılında 99. sırada kendine yer bulduğu sıralamada 2016’da 151, 2017’de 155, 2018 ve 2019’da 157’inciliğe kadar gerilemiş, 2020’de 154, 2021’de 153, 2022’de 149, 2023’te 165, 2024’te 158. sırada gösterilmişti.
İSRAİL ORDUSU 200’E YAKIN MEDYA MENSUBUNU ÖLDÜRDÜ
İsrail ordusu en az 43'ü görev başında olmak üzere 200'e yakın haberci çalışanını öldürdü ve kuşatma altındaki bölgede medya karartması uyguladı. Endekste geçtiğimiz yıla göre 11 sıra düşen İsrail, 112’nci sırada gösterildi. Üç Doğu Afrika ülkesi olarak Uganda 143’üncü, Etiyopya 145’inci ve Ruanda 146’ncı sırada yer aldı. Hong Kong 140’ıncı, Kuzey Kore 179’uncu ve Eritre 180’inci, Çin 178’inci sırada yer alarak ile aynı kırmızı renge büründü. Orta Asya'da Kırgızistan 144’üncü Kazakistan’da 141’inci sırada. Orta Doğu'da ise Ürdün basın özgürlüğünü kısıtlayan yasalar nedeniyle 15 sıra gerileyerek 147’nci sıraya düştü.
Listenin tamamı şöyle...
TÜRK MEDYASI SON YILLARDA ENDİŞE VERİYOR
RSF Türkiye temsilcisi Erol Önderoğlu, Türkiye’nin endeksteki gerilemesini endişeyle karşıladıklarını söyledi. Dünya genelinde olduğu gibi Türk medyasının da ekonomik faktörler bakımından endekste gerileme gösterdiğine işaret eden Önderoğlu şunları kaydetti:
"Medya sermayesinin ilan ve reklam gibi yollarla kamu eliyle ayrımcı tarzda desteklenmesi, eleştirel yayın kuruluşlarının keyfi tarzda para cezalarıyla hedef alınması, dijital çağda bağımsız medyanın gelir modellerinin desteklenmemesi gibi faktörler Türkiye medyasını da son yıllarda endişe verici bir kırılganlığa taşıdı. Yasal ve fiziki süregiden baskılardan usanan gazetecilik, uzun yıllar demokratik düzenleme ve güvenceden yoksun kaldıktan sonra, şimdi de ekonomik istikrarsızlığın getirdiği darbeyle zayıflama gösteriyor. Karşı karşıya bulunduğumuz tehlike, medyada tek seslilik."
MEDYANIN BAĞIMSIZLIĞI GİDEREK AZALIYOR
RSF Endeksi, uzmanların yanıtladığı soru kitapçığının ‘Politik’, ‘Güvenlik’, ‘Ekonomik’, ‘Sosyo-kültürel’ ve ‘Yasal’ olarak beş göstergeye yansıtılması ve katsayılara bağlanmasıyla ortaya çıkıyor. Hem Türkiye hem de dünya geneli için gerileme gösteren ‘Politik’ gösterge, devletin ve diğer politik aktörlerin giriştiği siyasi baskılar karşısında medyanın bağımsızlığına yönelik destek ve saygının derecesini belirliyor. Geçen yıl skor olarak 31,60 puan toplayan Türkiye, özellikle ekonomik ve yasal şartların etkisiyle bu yıl 29,40’a geriledi.
KRİTİK EŞİĞE ULAŞTI
Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’ndeki ekonomik gösterge 2025’te düşüş göstermeye devam ederek daha önce görülmemiş kritik bir eşiğe ulaştı. Rapora göre, basın özgürlüğünün durumu ilk kez bu faktöre bağlı olarak dünya çapında zora girdi. Çoğulcu, özgür ve bağımsız bir medyanın güvence altına alınmasının istikrarlı ve şeffaf mali koşullar gerektirdiğini vurgulayan RSF Yayın Direktörü Anne Bocandé, ''Ekonomik bağımsızlık olmadan özgür basın da olamaz. Haber medyası mali açıdan zorlandığında, kaliteden ödün verme pahasına reyting yarışına kapılabilir ve kendilerini sömüren oligarkların ya da kamusal karar alıcıların kurbanı olabilirler" dedi.
