Antalya’nın Kemer ilçesinde bulunan İdyros antik kentinin kalıntılarının bulunduğu bölgede 5 yıldızlı otel inşa edilmek istenmesine yönelik tepkiler sürüyor. Arkeolojik sit alanlarını da kapsayan bölge için hazırlanan koruma amaçlı imar planının iptali için dava açan ‘İdyros Antik Kentine Dokunma Hareketi’, konuyla ilgili yaptığı basın açıklamasında, “söz konusu imar planı Idyros Antik Kentini korumak şöyle dursun, 1. Derece SİT alanları dahil bütün kenti otele teslim etmiş bulunmaktadır. Bu, koruma değil, peşkeş çekme planıdır” iddiasını gündeme getirdi.
ANTALYA’NIN İLK TATİL KÖYÜ TARİH OLDU
Kemer’deki Ayışığı koyunun güney batısında yer alan 1086 nolu orman parselinde Antalya’nın ilk tatil köyü projelerinden biri olarak bilinen Fransız Tatil Köyü ( Clup Med) yer alıyordu. Turizme tahsisli olan arazinin tahsis süresi uzatılarak Nisan 2023’te Özak Gayrimenkul şirketine devredildi.
ORMAN ARAZİSİ 2068’E KADAR ÖZAK’IN
Bu devir işlemiyle birlikte, 293 bin 500 m2’lik arazinin üs kullanım hakkı 17 Aralık 2068 tarihine kadar Özak Gayrimenkul şirketinin oldu. Bu arazide beş yıldızlı bir otel projesi yapmak isteyen şirketin Nisan 2024’te yol açmak için araziye iş makinalarıyla girmesiyle birlikte Çalış Tepe olarak bilinen bölgede arkeolojik kalıntılar ortaya çıktı. Koruma Bölge Kurulu tarafından çalışmalar durduruldu.
ARAZİDE ARKEOLOJİK SİTLER VAR
Bu gelişmelerin ardından, otel yapılması planlanan bölgeyi kapsayan ve arkeolojik sit alanlarının da bulunduğu arazi için koruma amaçlı imar planı hazırlandı. Kemer’in tarihi dokusunun betonlaşmasına karşı çıkan İdyros Antik Kentine Dokunma Hareketi üyeleri, koruma amaçlı imar planının iptali için dava açtı.
‘İDYROS ANTİK KENTİ BETONA BOĞULACAK’
Yargı süreci devam ederken konuyla ilgili bir açıklama yapan İdyros Antik Kentine Dokunma Hareketi, çekinceleri ve beklentileri kamuoyuna duyurdu. İdyros antik kentinin kalıntılarının üzerinde 900 yatak kapasiteli 5 yıldızlı otel yapılmak istendiği belirtilen açıklamada, “Kemer’in hiç ihtiyacı olmayan bu korkunç otel projesinin temel dayanağı olan güya ‘Koruma Amaçlı İmar Planı’na dava açmış bulunuyoruz. Daha önceki açıklamamızda belirttiğimiz gibi, söz konusu imar planı Idyros Antik Kentini korumak şöyle dursun, 1. Derece SİT alanları dahil bütün kenti otele teslim etmiş bulunmaktadır. Bu, koruma değil, peşkeş çekme planıdır. Ancak bölgede yaşayan biz İdyros Antik Kentine Dokunma Hareketi üyeleri, kamu vicdanı olarak bu haksız talana itirazımızı hukuk önünde gerçekleştirmiş bulunuyoruz. Antalya’nın İdare Mahkemelerinin bu büyük haksızlığı, bu büyük talanı engelleyeceğine inancımız tamdır” denildi.
‘İMAR OLANI OTEL İÇİN YAPILDI’
İdyros antik kentinin, Ayışığı Plajı ile Çalış Tepe arasındaki yüzlerce dekarlık alana yayıldığına dikkat çekilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi: “Bu bölgede değişik statülerde l. ll. Ve lll. Derece Arkeolojik SİT alanı bulunmaktadır. SİT alanlarına ilişkin olarak 2863 sayılı kanun gereği koruma amaçlı imar planı yapmak zorunluğu vardır. Bu gerekçeyle SİT alanında imar planı yapılmış gösterilmiş ama gerçekte alan bir otel alanına verilmiş ve imar planı da koruma amaçlı değil otel için imar planları yapılmıştır.
‘BAKANLIK PLANI ONAYLADI’
Kemer İdyros Antik kenti l. ll. ve lll. Derece Arkeolojik SİT alanına ilişkin 1086 parsele yönelik imar planları 20/08/2025 tarihinde askıya çıkmıştır. Bu planlarla 1/1000 ölçekli Koruma amaçlı Uygulama İmar Planı değişiklik kararları 1/5000 Koruma amaçlı Nazım imar planı ve 1/25000’lik Koruma Amaçlı Çevre Düzeni İmar plan değişikliklerine ilişkin Çevre ve Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının 04/07/2025 tarih ve 12956098 sayılı ‘Olur’ kararı verilmiştir.
‘PLAN HALK İÇİN ÇÖZÜM GETİRMİYOR’
Türkiye turizminin tanıtımlarında öne çıkan Kemer, turistik, arkeolojik, doğal güzellikleri ile önemli doğa ve tatil yörelerimizden birisidir. Dava konusu planlar, bölgenin alt yapı sorunlarını göz ardı ederek, bölgenin önemli ölçüde yapılaşmaya açılmasına olanak tanıyarak, bölgenin doğal, kültürel ve arkeolojik yapısına zarar verecek plan kararları alınmış olup, bu planlar, Planlama esasları, şehircilik ilkeleri ve kamu yararına aykırıdır. Dava konusu planların temel hedefi, arkeolojik alanı korumak degil 5 yıldızlı kitlesel turizme açmaktır. Oysa Kemer'in yeni yatak kapasitesine ihtiyacı bulunmamaktadır. Doğal alanı yapılaşmaya açmanın da şehircilik ilkeleriyle bağdaşır yanı bulunmamaktadır. Halkın temel kıyıdan yararlanma sorunu için bir çözüm getirmemektir.”
KORUMA KURULUNA AĞIR ELEŞTİRİ
Davaya konu edilen koruma amaçlı imar planının, İdyros Antik Kenti’nin apaçık görünen yapısal kalıntılarını korumak yerine, söz konusu kültür mirasını otel projesinin içinde bırakarak, ileride burada bilimsel kazı çalışmasını yapılmasını olanaksız hale getirdiği öne sürülen açıklamada, “İdyros antik kenti bir otelin içine, betona gömülmek istenmiştir. Üstelik, söz konusu 1. ve 3. derece sit alanları da yeterli bir çalışma yapılmadan, alel acele belirlenmiştir. Idyros Antik Kenti’nin bu imar planında çizilenden çok daha geniş sınırlara dayandığını anlamak için uzman olmaya gerek yoktur, gören gözlere sahip olmak yeterlidir. Ancak maalesef Kültür Varlıklarını Koruma Antalya Bölge Kurulu’nun gözlerinin görmediği anlaşılmaktadır. Koskoca kent duruken, yalnızca %10 kadar bir alanı sit alanı ilan etmek başka şekilde açıklanamaz diye düşünüyoruz: Koruma Kurulu kör müdür?” denildi.
‘KURUL, ANTİK KENTİ KORUMADI’ İDDİASI
Sağa gözlemi ve incelemenin ardından Türkiye Arkeologlar Derneği’nin hazırladığı değerlendirme raporuna da değinilen açıklamada, şöyle denildi: “Derneğin web sitesi ve sosyal medya hesaplarında görülebilecek olan bu raporda, İdyros Antik Kenti sit alanı sınırlarının çok yetersiz şekilde belirlenmiş olduğu, daha önce yapılmış çalışmalarda açık seçik kent alanı olarak tanımlanmış yüzlerce dönüm antikitenin yok sayıldığı belirtilmekte, acilen yeniden sit değerlendirmesi yapılması ve otel projesinin iptal edilmesi gerektiği söylenmektedir. Yani, yukarıda savunduğumuz konu, uzman raporlarıyla ve daha önce bölgede yapılmış arkeolojik kurtarma kazılarıyla da kanıtlanmıştır. Buna rağmen Koruma Kurulu antik kenti korumamış, kültür varlığımızı vahşi bir otel projesine kurban etmiştir. Bu konuda ayrıca itiraz ve davalarımız hazırlanmaktadır.
‘İMAR PLANLARINDA KAMU YARARI YOK’
Sit alanları üzerine otel yapılabilmesi için hazırlanan söz konusu güya “koruma amaçlı imar planı”, İdyros antik kentimizi korumadığı gibi, Kemer’in son ormanlık alanını da vahşi kitle turizminin insafına terk etmektedir. Tüm bu açıklamaların ışığında bildirmek isteriz ki, söz konusu imar planlarda kamu yararı yoktur ve bizler bu planlara karşı hukuk mücadelemizi başlatmış bulunmaktayız. Tüm halkımızı Kemer’in son kültür ve orman varlığını koruma mücadelemize destek olmaya çağırıyoruz.”
Fotoğraflar: (Orhan Deniz Kaplan)
