Kırılan oyuncağı konuşturmak. Kolu kırılan bir bebeğin canının nasıl acıdığını bebeği konuşturarak yaptığı şeyin yanlış olduğunu hissettirmek (farkındalık) gibi. Anadili etkinliklerinde bazı değerlere daha fazla ağırlık veren çocuk kitapları üzerinde birkaç gün üst üste durulabilir. Uygun sınıf ortamı ya da drama odasında ahlak gelişiminin tanımı ve önemini anlatan etkinlikler:
Tanışma, selamlaşma, bayramlaşma
- Sınıf ortamında sosyal gelişim ile ilgili kavramları anlatan etkinlik örn: Evimiz
- Törel davranış, bencillik, öykünme, vicdan, özgecilik ile ilgili drama etkinliği örn: Kalemin sahibi kim?
- Sınıf ortamında Piaget’e göre ahlak gelişim dönemlerine uygun örnek olay canlandırma örn: Benim ailem
- Kohlberg’e göre ahlak gelişimi dönemlerine uygun örnek olay canlandırma örn: Evimizdeki olaylar
Etkinlik : Dramatizasyon
Sınıftaki çocuklardan bir anne, bir çocuk bir de henüz yürümeyen küçük kardeş seçilir. Aşağıda anlatılan olay çocuklar tarafından canlandırılır ve değerlendirilmesi yapılır. Ali annesinin yanında kardeşine iyi davranır(oyuncaklarını verir, düşürdüğü çıngırağı yerden alıp kardeşine uzatır, onu öper, yanağını okşar). Fakat annesi başka odaya gittiğinde kardeşini (oyuncaklarını elinden alır, yanağını sıkıştır)ağlatır. Bu küçük olay canlandırıldıktan sonra çocuklara şu sorular yöneltilir:
- Ali’nin kardeşine yaptığı doğru mu?
- Kardeşinin canı acımış mıdır?
- Siz kardeşinize böyle davranır mıydınız?
- Ali dürüst bir çocuk mu?
Alınan cevaplardan sonra Ali’nin kardeşinin canını annesi varken yakmadığı, kardeşinin canını yakmaktan çekinmediğini ve bunun yanlış olduğu çocuklara açıklanır. Anne-babalar ve öğretmenler her şeyden önce söylediklerini kendileri de uygulayarak iyi birer model olmalıdır.
Etkinlik : Dramatizasyon
Drama saatinde istekli çocuklardan bir anne, bir çocuk, üç komşu teyze seçilir. Çocuklara aşağıdaki olay anlatılır, bunu doğaçlama yapmaları istenir. Anne sabah kalktığında temizlik yaparken çocuğuna: “Eğer uslu durursan öğleden sonra seni parka götüreceğim” diye söz verir. Çocuk uslu durdu. Öğleden sonra hazırlanırlar tam parka gitmek için kapıdan çıkacakken kapı çalar, kapıyı açtıklarında komşularının misafirliğe geldiklerini görürler.
Çocuklar bu doğaçlamayı yaptıktan sonra aşağıdaki sorular yöneltilir.
- Bu durumda anne ne yapar?
- Bu durumda çocuk ne yapar?
- Çocuk bu durumda neler hisseder?
- İleriki yıllarda çocuk neler hisseder?
Not: Bu etkinlikler müzik eşliğinde yapılabilir.
Örneğin: çalışkanlık duygusunu geliştirmeye çalıştığımız dönemde bu konuyu destekleyen bir eğitim ortamı oluşturulabilir. “Ağustos Böceği İle Karınca”, “Altın Yumurtlayan Tavuk” hikâyesi okunup çalışkan ve tembel kavramları verilebilir. Aşağıdaki hikâye okunup, rol dağılımı yapıldıktan sonra hikaye canlandırılabilir. İyi alışkanlıklar, olumlu ahlak kuralları geliştirir.
Etkinlik: Altın Yumurtlayan Tavuk
Köyün birinde bir çiftçi varmış. Çiftçinin de birçok tavuğu varmış. Bu tavuklar, günde ancak bir yumurta yumurtlarmış. Çiftçi daha çok yumurta almak için elinden geleni yaparmış, fakat ne yapmışsa fayda görmemiş. Birgün kümese girdiğinde ne görsün? Altın bir yumurta follukta durmuyor mu? Gözlerine inanamamış. Evirip çevirip bakmış. Evet, bu gerçekten altın bir yumurta imiş. Bu tavuğu hemen diğer tavuklardan ayırmış. Gizli, özel bir yerde kuluçkaya yatırmış. Altın yumurta yumurtlasın diye ona en güzel yemleri vermiş. Ama ne yaptıysa boşa çıkmış. Durum değişmemiş. Çiftçi altın yumurtlayan tavuktan umudunu kesmemiş. Ha bugün, ha yarın bana altın yumurta verir diye beklemiş durmuş.
Bir gün tavuk dile gelmiş…
Benden artık altın yumurta bekleme, anladın mı?
O günden sonra da her gün normal yumurta vermiş.
Anlatım bittikten sonra çocuklardan hikâyeyi yorumlamaları istenir.
Not: Bazen hikâye yarım bırakılıp çocukların tamamlaması istenir. Hayvanlar dünyası kullanılırken çocuklara merhamet dayanışma gibi erdemli davranışlar anlatılır.
(Devam Edecek)
Esenlikler Dilerim.
