Toroslara özgü ırk olan keçilerin sayısı Teke yöresinde gün geçtikçe azalıyor. Anadolu’nun binlerce yıllık kültürel mirasında önemli yer tutan, özellikle Yörükler gibi günümüzde halen yarı göçebe yaşayan topluluklar için, sadece bir besin kaynağı değil, aynı zamanda yaşam biçiminin de simgesi olan keçi yetiştiriciliği, Toroslar’da kan kaybediyor.
EŞSİZ MİRAS TEHDİT ALTINDA
Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Başkanı Ali Çandır, keçi yetiştiriciliği, keçi ürünleri, Yörük kültürü ve çobanlık geleneğinin Anadolu’nun hem ekonomik hem kültürel zenginliği için büyük öneme sahip olduğunu söyledi. Bu değerli mirasın, modernleşme ve kentleşme etkisiyle giderek tehdit altına girdiğini vurgulayan Çandır, Toroslara has ırk olan keçi sayısının Antalya’da son 30 yılda yarı yarıya azalış gösterdiğini ifade etti. Çandır, “Son 30 yılda ülkemizin keçi varlığı yüzde 19’luk bir artış göstererek 10 milyon 822 bin 84’e ulaşırken, Antalya ise son 30 yılda keçi varlığı yarı yarıya düştü. Kentimiz şu an 628 bin 303 baş keçi ile ülkemizde en fazla keçi yetiştirilen 2. il konumunda olsa da yüzde 50’lik azalış ciddi bir azalıştır” dedi.
EN FAZLA DÜŞÜŞ KEÇİ ETİNDE
Türkiye’nin 2024 yılında, toplam kırmızı et üretiminin yüzde 70,4’ünü sığır etinin, yüzde 0,7’sini manda etinin, yüzde 24,2’sini koyun etinin ve yüzde 4,7’sini keçi etinin oluşturduğunu belirten Başkan Çandır, tüm gruplarda son 1 yıl içinde üretimde azalma görüldüğünü, ancak en büyük azalışın keçi etinde olduğunu dile getirdi.
GENÇLER MESLEKTEN UZAKLAŞTI
Keçi yetiştiriciliği ve çobanlığın son yıllarda çeşitli zorluklarla karşı karşıya kaldığını vurgulayan Çandır, “Kırsalda yaşam cazibesini yitirdiği için, tarımla geçinen nüfus azalmakta, gençler bu meslekten uzaklaşmaktadır. Çobanlık mesleğine dair sosyal statü sorunu, kuraklık, otlakların azalması, mera sorunları, yaban hayvanları ile mücadele, modern hayvancılık tekniklerine erişim eksiklikleri, genç nüfusun daha iyi olanaklara sahip şehir yaşamını tercih etmesi, yem fiyatlarındaki artışlar, ürünlerin ederi fiyata satılamaması gibi sebeplerle keçi yetiştiriciliğin sürdürülebilirliği risk altındadır” dedi. Geleneksel bilgiyle modern yöntemlerin birleştiği bir yaklaşımla keçi yetiştiriciliğinin sürdürülebilir kılınacağını dile getiren Çandır sözlerini şöyle sürdürdü:
“Çobanlara ve keçi yetiştiriciliğine verilecek özel desteklerin artması gerekmektedir. Yine kırsalda sosyal yaşamı, sosyal iletişimi, ulaşımı, eğitim ve sağlık hizmetlerine rahat erişimi destekleyen çalışmalar da gençlerin kırsaldan göçünü azaltmada rol oynayacaktır."
ÇALIŞTAYDA KONUŞULACAK
ATB, ATAK ve Antalya Tarım ve Orman İl Müdürlüğü işbirliğinde yarın Antalya’da “Akdeniz Bölgesi Keçi Çalıştayı” gerçekleştireceklerini hatırlatan Çandır, “Bu çalıştayda özellikle keçi ürünlerinin önemi, Yörük yaşantısındaki yeri ve çobanların günümüzde karşılaştıkları zorluklar ve yapılması gerekenler ele alınacaktır” diye konuştu.
