Son yıllarda üretimden kaçan, üretim maliyetlerini düşüremediği için de ithalat bağımlısı olan Türkiye, kendi üreticisine vermediği desteği yabancı ülkelere dağıtır hale geldi. Hammaddeye gelen yüzde 300-400’lük artışa rağmen Türk çiftçisini kaderi ile baş başa bırakan yetkililer, ihracat konusunda çok iştahlı hatta savurgan bir tutum sergiliyor.

Samanı bile ithal eden ülke olmanın ayıbından bahsetmeyeceğim. Hasat zamanı gelen pamukta yaşananlar, yapılan uygulamalardaki çarpıklığı gözler önüne seriyor.

2000’li yıllarda yıllık 100 Bin ton pamuk üretilen Türkiye’de bu rakam 20 Bin Ton’a kadar düştü. Böyle giderse düşmeye de devam edecek.

Çünkü geçtiğimiz yıl 18 TL’den alınan pamuğun fiyatı bu sezon için henüz açıklanmadı. Aksu ve Serik’teki pamuk üreticileri ile pamuk tarlalarında görüştüm. Kilogram maliyetinin 20 TL’yi çoktan geçtiğini ve en azından 25 TL’lik fiyat açıklanmazsa zarar edeceklerini söylüyor. Birçok çiftçi de zarar etmeleri halinde önümüzdeki sezon pamuk ekmeyeceğini belirtiyor.

Üretim planlaması olmayan ve günübirlik kararlarla sektörü ayakta tutmaya çalışan Türkiye, pamuk eksiğini tamamlamak için ithalat kalemini kullanıyor. Kendi çiftçisine kaşıkla verirken eli titreyen yetkililer, ithalat yapılan ülkelere kepçe ile verirken çok da çekimser davranmıyor.

Pamuk ithal edilen ülkelerin başında ABD geliyor. Ve Türkiye, ABD’den aldığı pamuğun kilosu için 3 Dolar (Yaklaşık 55 TL) para ödüyor. ABD, üretmediği pamuğu aylar önceden sattığı için ürün bulmakta zorlanınca yaşanan skandal ortaya çıktı. Pandemi ve diğer etkenlerden dolayı elinde pamuk kalmayan ülke, 3 Dolar’dan parasını aldığı pamuğu 9 aydır gönderemiyor. Bu süreçte pamuk 1.5 Dolar’a kadar gerileyince, Türk ithalatçılar fiyatın revize edilmesini istiyor. Olmayan pamuğu satan, kontrat şartlarını yerine getirmeyen ve hatalı olduğu ortada olmasına rağmen 3 Dolar’da direten ABD firmalarına karşı hukuki savaş başlatılıyor.

İthalatta gecikme yaşanmasa, bu olay çok gündeme gelmeyecekti. Yaşanan süreçten öğreniyoruz ki; kendi çiftçisinden 1 Dolar’a pamuk olan Türkiye, yurtdışından gelen pamuk için 3 Dolar ödüyormuş.

Teşvik ve destek için çalmadık kapı bırakmayan Türk çiftçisine türlü engeller çıkaran ve hak ettiği desteği vermeyen yetkililerin, kendi çiftçisi yerine başka ülkelerin çiftçisine para kazandırma politikası akıl alır gibi değil.

ABD’den 3 Dolar’a alınan pamuk için Türk çiftçisine 2 Dolar’lık fiyat bile verilse, hem çiftçi kazanacak hem ülke karlı çıkacak, hem de kaynaklar yurtdışına çıkmış olmayacak.

Ama ithalatla terbiye etmeyi, kaynakları başka ülkelere aktarmayı ve kendi üreticisini tarladan kaçırmayı neredeyse politika haline getirmiş bir sistem oluştu. Üretimin ve istihdamın hali ortada iken bu tür politikalardaki ısrar, gelecek ile ilgili umutlara da büyük darbe vuruyor.